Depremi konuştuk; Gemlik sarsıldı, tehlike kapıda

Deprem, biz unutsak da o her fırsatta kendini hatırlatıp, hazır olun uyarısında bulunuyor. Dün, İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanlığı’na seçilen Serdar Atilla Erdem ile deprem programını çektikten birkaç dakika sonra Gemlik bir kez daha sarsıldı.

Peki, bu deprem ne anlama geliyor?

Yazılarımda sürekli dile getiririm; Deprem Anadolu topraklarının kaçınılmaz bir gerçeği. İbni Haldun’un yüzyıllar öncesinden söylediği gibi coğrafya kader ama önemli olan bunun kedere dönüşmemesi.

Deprem konusunda Bursa da yüksek riskli kentlerin başında yer alıyor. Bursa’yı etkileyecek 3 ana fay hattı var. Birincisi Marmara Denizi’nde yer alan ve 7,6 deprem üretecek Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın  kuzey kolu. İkincisi İznik’ten başlayıp, Gemlik, Mudanya ve Karacabey’e uzanan diğer hat.

İstanbul merkezinden fay hattı geçmiyor ama Bursa’nın merkezinde 3 fay hattı var. Güney kolu olarak adlandırılan bu hat, İnegöl'ün altından başlayıp Kestel ve Gürsu’dan Yıldırım’a uzuyor. Buradan üç segmente ayrılıp Osmangazi, Nilüfer Çalı ve Uluabat'ın güneyine kadar devam ediyor.

Tarihsel kayıtlara bakıldığında 1855’te Bursa’nın küçük kıyameti denilen deprem bu hatta meydana geldi. Bu depremin 7 büyüklüğünde olduğu tahmin ediliyor.  Aynı depremin meydana geleceğini düşünürsek, yapı stokunun yüzde 60’ının kaçak olduğu ve mühendislik hizmeti almayan binaları düşünürsek daha kötü sonuçlarla karşılaşabiliriz.

Son aylarda Gemlik Körfezi’ndeki depremlerin ardı arkası kesilmiyor. Gemlik Körfezi diye geçen ancak Mudanya açıklarında meydana gelen depremlerin ardından geçen hafta Gemlik Şahinyurdu’nda 3,6 büyüklüğünde deprem meydana gelmişti. Dün de aslında bilinen bir fay hattı üzerinde merkez üssü Gemlik’in Umubey ve Hisar mahalleleri arasında otobanın hemen yanı olan 4,1 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Özellikle Hisar Mahallesi’nde güçlü olarak hissedilen deprem nedeniyle büyük panik yaşayan Gemlikliler sokağa döküldü.

Bizim unutup, halk deyimiyle kulağımızın üstüne yatmayı yeğlediğimiz deprem sürekli kendini hatırlatmaya devam ediyor.

DEPREM UZMANI BURSA’YI FENA KORKUTTU…

Gemlik depreminin ardından sıcağı sıcağına ilk açıklama Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan’dan geldi. Bursa faylarını çok iyi bilen Ercan, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Gemlik’teki depremi olağan bir gerginlik boşalması olarak değerlendirerek, önce ‘önce bir deprem olduğu söylenemez’ açıklamasıyla yüreğimize su serperken ardından çok ciddi uyarılarda bulundu. Ercan, şunları yazdı:

‘İleride de M 6 ile M 7,2 arasında depremler yapması şaşırtıcı olmaz. Ancak, ivedi deprem bekleniyor diye bir uyarı söz konusu değildir. Bursa, ne yazık ki, oynak, deprem duyarlı ovaya doğru yayılmayı sürdürüyor. Bu yanlışı halk canıyla ödeyecektir. İzin veren belediye yargılanmalıdır.

Türkiye’de gözle görülmeyen deprem üretebilir kırık vardır. Bursa’da 3 üniversitenin jeofizik görüntülemeyle belirlediği Kayapa-Yenişehir Kırığı’nın Bursa Ovası’na uzanan kolunun 40 km, doğuda Yenişehir kolunun 55 km olduğu belirtiliyor. Bu kırık geçmişte 1855 depremini yapmıştır’

YENİ BAŞKANDAN BELEDİYELERE ÇAĞRI

Her depremde olduğu gibi yine uzmanlar konuşarak fay hatlarını anlatıyor. Bunları dinledikçe aklıma üç dönem İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanlığı yapan Mehmet Albayrak’ın sık sık dile getirdiği ‘Fay tartışmalarını bir yana bırakın bu depremler olmaya devam edecek. Öldüren deprem değil, mühendislik hizmeti almamış’ binalardır sözleri aklıma geliyor.

Tesadüf bu olsa gerek İMO’nun yeni başkanı Serdar Atilla Erdem ile hem yeni dönemi hem de depremi konuştuğumuz AS TV’de yayınlanan Gözlem Kulesi programını tamamladıktan birkaç dakika sonra deprem meydana geldi.

İMO Bursa’da Çalışma Grubu 28 yıllık aranın ardından bir önceki seçimde Çağdaş Grubu’na yönetimi devretmişti. Çalışma Grubu seçimi kaybettikten sonra çok sıkı bir şekilde ilk günden seçim hazırlıklarına başlamıştı. Bu çalışmanın meyvelerini de 11 Şubat’ta yapılan seçimlerde almayı başardı.  İMO Bursa Şubesi’nin 6 bin 589 üyesinden 2 bin 807’sinin katıldığı seçimde Çalışma Grubu’nun başkan adayı Serdar Atilla Erdem, bin 670 oy alırken, Çağdaş Mühendisler Grubu’nun adayı Ülkü Küçükkayalar ise, bin 137 oyda kaldı.    

Programda, yeni dönemde yapacakları çalışmalar için komite hazırlarının devam ettiğini ve önümüzdeki günlerde bunların kamuoyuna açıklanacağını söyleyen Serdar Atilla Erdem, depreme karşı yapılacak işlerin ilk sırasında bina envanterlerinin çıkarılmasının yer aldığını ifade etti.

1/100 binlik planla şehir anayasası ve buna uygun master planlar yapılması gerektiğini ve bu konuda yerel yönetime her türlü desteği vermeye hazır olduklarını dile getiren Erdem, şöyle devam etti:

‘Envanter çalışmasını  2005-2007 Yıldırım ve Nilüfer bölgesinde yaptık. Yaklaşık yüzde 30 yapı stokunun envanter çalışmalarını bilimsel yöntemlerle yaptık. Önümüzdeki dönemde başta büyükşehir belediyesi olmak üzere diğer belediyelerle gerekli protokolleri yapıp Bursa’da bir envanter çalışması için elimizden geleni mutlaka yapacağız ve İMO olarak o çalışmanın içinde olacağız. Tüm belediye başkanları ve adaylara bu çağrıyı yapıyoruz. Gelin hep birlikte Bursa’nın bina envanterini çıkaralım ki kentsel dönüşüm için elimizde yol haritası olsun’

Erdem, kentsel dönüşümün de  şeffaf ve ortak akılla parsel bazlı değil, plan bazlı yapılması gerektiğini de ifade ederek, ‘Bunun için topyekun bir seferberlik gerekiyor. Şehirlerimizin artık siyasi çekişmeler ve kavgalardan kurtarılması lazım. Hepimiz şehrimiz için çalışmalıyız. Çünkü deprem ülkemizin üzerinde kabus gibi dolaşıyor’ dedi.

Yeni dönemde genç mühendislerin hem işsizlik hem de özlük haklarıyla ilgili sorunlarına çözüm bulmak için de çalışmalar yapacaklarını ifade eden Erdem, geçmiş dönemlerde SGK ile protokol yaparak en düşük mühendis maaşının uygulanmasını sağlamıştık. Yeni dönemde de aynı protokolü imzalayacağız’ dedi.