Dünyada yükselen gıda trendleri; Türkiye ve Bursa ne durumda?

Gıda ve tabi ki onun tedarik zincirinin ne kadar önemli olduğunu pandemi döneminde çok daha iyi anladık. Tarım ve gıda tedariki en az savunma sanayi kadar stratejik öneme sahip.

Bunun yanı sıra gıda tüketimindeki dengesizlik ve adaletsizlik pandemi döneminde katlanarak büyüdü. Dün, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün belirlediği 'Dünya Gıda' günüydü. Gün dolayısıyla ilgili kuruluşlar açıklamalar yaparak dünyadaki çarpıklığı bir kez daha gündeme taşıdılar.

FAO'nun 2030 yılı için ortaya koyduğu 'dünyada sıfır açlık' hedefine bugünkü göstergelere göre ulaşmamız çok zor.

Dünyada halen 800 milyonun üzerinde insan yani her 9 kişiden biri yatağa aç giriyor. Türkiye'de ise insanlarımızın yüzde 22'si dengeli ve yeterli beslenemezken, yüzde 8,5'u ise açlık sınırında yaşıyor.

Çarpıcı gerçek ise dünya üzerinde üretilen tarım ve gıda 7,5 milyar insanı besleyecek miktarda. Bir yanda obezlik, diğer yanda açlık yaşanırken yılda 1,3 milyar ton gıda çöpe giderek heba oluyor. Çöpe atılan bu gıdalarla açlık çeken 800 milyon insanı doyurabilmek mümkün.

Hasat, işleme ve üretim sonrası aşamalarda yeterli teknolojinin kullanılmaması, nakliye ve depolama koşullarının yetersiz olması, ihtiyaç fazlası veya gereksiz gıdanın alınması, gıdaların uygun olmayan koşullarda saklanması gibi nedenler gıda israfına neden oluyor.

Böylesine çarpıklığın yaşandığı gıda ile ilgili dünyanın nereye gittiği, Türkiye ve Bursa'nın bunun neresinde olduğunu bir uzmanın gözlemleriyle anlatacağım.

Modanın kalbi nasıl ki Paris ve Milano'da atıyorsa, dünya gıda trendleri ise iki yılda bir Almanya'nın Köln kentinde açılan Anuga'da belirleniyor. 2017 yılında Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından Küresel Fuar Acentesi Projesi kapsamında gıda sektörü temsilcileriyle birlikte Köln'e gitmiştim. Bu yıl pandemini nedeniyle bu tür etkinlik düzenlenmedi ama 2017 yılında bizimle birlikte olan Türkiye Dondurulmuş Gıda Sanayicileri Derneği Başkanı ve BTSO Meclis Başkanvekili Murat Bayizit, bu yılki fuarı izledi.

Anuga'nın özelliği geleceğin gıda trendlerini belirlemesi. Sektörün içinde yer alan Bayizit'ten izlenim ve değerlendirmelerini sorduk.

Anuga'nın ' Neden bizim uluslararası bir gıda markamız yok ?' diye soranların, sormadan önce görmeleri gereken fuar olduğu vurgusunu yapan Bayizit, bu yıl pandemi katılımın az olduğunu, normalde 8 bin 500 olan katılımcı firma sayısının bu yıl 4 bin 670'te kaldığını ifade etti.

Bayazit'in verdiği bilgiye göre, Türkiye'den fuara 350 firma katıldı. 130'u bireysel, geri kalanı ise Milli katılım organizasyonu ile geldi. Bayizit, Türk stantlarının görünümünü ise 'Mısır çarşısı'na benzetti.

DEVİR SOĞUK SICAKLAR VE SAĞLIKLI ATIŞTIRMALIK DEVRİ...

Bayazit'in 2017 yılında ilk işaretlerini gördüğümüz hazır yiyecekler ve atıştırmalıkların yükselen trend haline geldiği fuardaki izlenimleri ise şöyle:

- Bitkisel proteinli et olmayan et ürünlerinin oldukça fazla olsa da gelecek için çok şansları yok.

-İçinde protein ve vitamin katkılarının bulunduğu sağlıklı atıştırmalıklara ilgi artıyor, fazla tüketimin işaretleri var.

-Vegan ve glutensiz gıda hayatımızda daha fazla yer almaya başladı, artarak devam edecek. Türk mutfağı en fazla vegan ürün içeren mutfakların başında geldiği için şansımız var.

-Birkaç on yıl sonra tabaklarımıza getirilecek fonksiyonel yiyecek hapları uzak olsa da, 'bir şey içinde birşey'' mantığı ile her yanımızı kaplayan bir fonksiyonel gıda furyası var. Su içerken beta karoten, Türk kahvesi içerken kalojen ihtiyacını karşılayanları mı sayayım bilmiyorum ama bu trend hızlı bir şekilde artıyor. Yosun diye tabir süper gıdalar vitrine çıkıyor.

- Internet of food, gıdaların internet dünyasında yaşarken bu zincirin en önemli halkası da lojistik. servis yapan restoran robotları artık uzak değil.

- Herkesin tek derdi var. En az maliyetle en sağlıklı gıdaya erişim. Koruyucuları reddeden, elmanın şekerini en sağlıklı tatlandırıcı ilan eden bir üretim anlayışı. Camın dayanılmaz cazibesi ve plastikten kaçış.

-Dondurulmuş Gıda... En çok gözüme çarpan reyonlar. Yeni bir şey yok ama eskilerin hepsi birer birer donarak pakete giriyor. İddia ediyorum 5 yıl sonra dondurulmuş gıda hacmi bugünün 2 katı olacak. Yaşasın dondurulmuş sıcaklıklar...

RESİMDE VARIZ AMA DİKKAT ÇEKMİYORUZ

Peki, bu fuar Türkiye açısından ne ifade ediyor? Sorusunu soran Bayizit, yanıtı da kendisini verdi.

'Resimde varız ama karedeki esas figür değil, fondaki dekordayız' diyen Bayizit, şöyle devam etti:

'Resimde varız ama dikkat çekmiyoruz. İki konu çok önemli; birincisi gıda fuarlarına sadece gıdacılar değil, o gıdacıların her biri kendisini bu işin en iyisi ilan eden tasarımcılarını da götürmesi lazım. Ve tabii ki ambalaj üreticilerini de... Ürünü satanın kendisi değil ambalajıdır lafını ezberleyeli sadece benim 30 sene oldu. İkinci bir konu da fuara katılacak her bir firmaya fuar eğitimi verilmesi konusudur. Mısır çarşısı formatından kurtulmadığımız sürece orta gelir tuzağından çıkamayacağız.

Ha soru şu aslında; hangi segmentte olacağımıza karar verdik mi ? Hedeflediğimiz pazarlar neresi? Eğer bu format bizim için yeterlidir deniliyorsa hiçbir problem yok. Ama biz neden yurtdışı yüksek segment raflarında yokuz diye sormaya devam edeceksek konuşmaktan daha başka aksiyonlar almamız gerekiyor diye düşünüyorum. İşe bir Türk Gıda Ürünü imajı ile ilgili bir standart oluşturup bunu sağlamayan hiçbir firmayı fuarlara kabul etmeyerek başlayabiliriz mesela!..'