İşletmelerde endişe, turizmde umut ışığı

Koronavirüsün hızla yayılması üzerine getirilen yeni kısıtlamalar hizmet sektörünü yeniden karamsarlığa gitti.

İşletmelerin birçoğu paket servisi ve gel al uygulamalarına ayak uyduramayacağı için kapıya kilit vurdu. Geçen hafta Perşembe ve Cuma günleri bazı arkadaşlarımızla vazgeçilmez mekanlarımız olan lokantaları kısıtlama öncesi son kez ziyaret ettik.

Köfte, lahmacun, cantık belki siparişle gelecek ama çorbayı, süt helvasını, cağ döneri, kuru fasulyeyi ne zaman dışarıda yiyeceğimiz belli değil...

İşletmelerin hepsinde aynı endişe. Çünkü getirilen kısıtlamanın ucu açık. Ne zaman biteceği belli değil.

Yıllardır, 'bi bakar mısın' diye seslendiğimiz garsonlar ise yine kısa çalışma ödeneğiyle yaşam mücadelesi vermeye başladılar.

Sektörün temsilcileri ne düşünüyor, beklentileri neler diye Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Hizmet ve Ticaret Konseyi Başkanı Turgay Güler'i aradım.

'Bir dokun bin ah işit' misali başladı anlatmaya. Oldukça sıkıntılı günler yaşanacağına inanıyor.

Sadece BTSO'ya kayıtlı 3 bin işletmeyi etkilemiş yeni yasaklar. 50 binden fazla çalışanı var üstelik.

Güler'i endişelendiren yeni kısıtlamaların ne kadar süreceğinin belli olmaması. İlk kısıtlama dönemindeki kısa vadeli umutlar, bu kez yerini karamsarlığa bırakmış. Aşı ile ilgili gelişmeleri ise umut ışığı olarak görüyor.

Sektörde kısıtlamaların 5 Ocak'ta sona ereceğine yönelik söylentilere ise temkinli yaklaşan Güler, 'O tarihte okullar açılır belki olmazsa online devam ederler ama çorbanın kahvenin online'nı yok ki' diye konuşuyor.

Beklentilerine gelince;

Birincisi, bahar aylarında işletmelerin aldıkları kredilerin ödemeleri ekimde başladı ve devam ediyor. SGK ve vergi ertelemeleri de bitti. Her ay iki taksit ödeme yapılıyor. Kapısına kilit vuran işletme bunları nasıl ödemeye devam edecek?

Yaşanan durumu yetkililerin de bildiğini ifade eden Turgay Güler, başta kredi olmak üzere SGK, vergi ve kiralarla ilgili düzenleme beklediklerini söylüyor.

Turgay Güler, sektör için yeni kolaylıklar beklediklerini de vurgulayarak, 'önlemler gelmezse bu kez batarız' değerlendirmesini yapıyor.

Dünyanın her yerinde hizmet sektörü koronavirüs nedeniyle zorda. Türkiye, bu konuda son 20 yılda büyük ilerleme kaydetti. Sektörü ayakta tutan işletmelerin kapanması, ekonomimiz için de büyük kayıplara neden olacak.

TURİZMCİLER, HAZİRANI BEKLİYOR

Koronavirüs salgını, hizmet sektörünün en önemli bölümlerinden biri de turizmi de derinden etkiledi. Yaz aylarındaki hafif kıpırdanma salgının yeniden artışa geçmesiyle saman alevi gibi sona erdi.

Turizmin umudu, son günlerde aşıda yaşanan olumlu gelişmeler. Planlar, pandeminin nisan ayında aşı çalışmalarının başlamasıyla sona ereceği üzerine kuruluyor.

TÜRSAB Genel Yönetiminde Sayman olarak Bursa'yı temsil eden Hasan Eker, gelişmelerle ilgili sürekli değerlendirmeler yaptıklarını ifade ederek, 'Nisan deniliyor ama bizim beklentimiz haziran. O tarihten sonra işlerin açılacağına inanıyoruz' diyor.

Hasan Eker'in dikkat çekmek istediği en önemli konu ise turizm acentalarının durumu. Acentalar yaklaşık bir yıldan beri para kazanamazken, kira, personel gideri gibi masraflar yapmaya devam ediyor. Acentaların yüzde 90'a yakını ise mali yönden güçlü olmayan, sahiplerinin personel gibi çalıştıkları işletmeler. O yüzden gelen yükleri karşılama imkanları yok.

Acenta personellerinin ise uzun yıllardan beri çalışanlardan oluştuğu için nitelikli elemanlar olduğunu vurgulayan Eker'e göre, devletin bu noktadan sonra sektöre krediden ziyade hibe desteği yapması gerekiyor. Birçok Avrupa ülkesinde bu tür işletmeler hibelerle ayakta duruyor.

Hibenin nasıl yapılacağını da anlatan Eker, 'Acentalar kendilerine para istemiyor. İşyeri kirası, personel giderleri karşılansın yeter' diyor.

Acentaların turizmin atardamarı olduğunu da vurgulayan Eker, şunları söylüyor:

'Yarın, salgın sona erdiğinde turizm organizasyonlarını yapacak acentalara ihtiyaç duyulacak. Bunların ayakta kalması lazım. Yoksa Türkiye'nin en güvendiği sektör olan turizmde, planlanan hiçbir hedefe ulaşılamaz'

GÖZLEM KULESİ'NİN KONUĞU CHP'Lİ KAYIŞOĞLU

TBMM'de yoğun bütçe maratonu devam ediyor. Milletvekillerinin gözü kulağı Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde. Şikayet ve talepler burada dile getiriliyor. Komisyon üyesi olmayan milletvekilleri de toplantıları izleyerek, konuşma yapıyor, beklentileri aktarıyor. Bursa'nın da 2021 için komisyondan önemli beklentileri var.

TBMM Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Üyesi olan CHP Bursa Milletvekili Nurhayat Altaca Kayışoğlu da, Plan ve Bütçe Komisyonu'nun en iyi takipçilerinden biri.

ASTV'de yayınlanan Gözlem Kulesi programına bu akşam konuk olacak Kayışoğlu ile bütçe ve plan komisyonu görüşmeleri, çevre sorunları ile geçen hafta yaptığı Gemlik'in deprem riski konusunu ele alacağız.

Ayrıca son günlerin tartışma konusu hukuk reformu, Avrupa Birliği konuları da gündemimizde yer alacak.

Gözlem Kulesi, bu akşam saat 20.30'da canlı yayınla ASTV'de olacak.