Kimya sektörünün gücü ve Bursa’nın yeni hamlesi

Dünya ticaretinde kimya sektörü öyle sıradan bir alan değil. Toplam 33 trilyon dolarlık küresel ticaret hacminin tam 4 trilyon dolarını kimya oluşturuyor. Yani dünya ticaretinin yüzde 12’sini tek başına sırtlayan bir sektör.

Türkiye’ye geldiğimizde tablo daha da çarpıcı. 2024 yılında 30,8 milyar dolarlık ihracat ile kimya, otomotivden sonra ikinci sırada yer aldı. Bu ikinciliği de son 4-5 yıldır istikrarlı şekilde sürdürüyor.

Bursa cephesine bakarsak…

Kentimizde 2 binin üzerinde kimya işletmesi faaliyet gösteriyor, 20 binin üzerinde çalışanı var. 2024 ihracatımız ise 848 milyon dolar. Yani Bursa ekonomisinde kimya, sessiz ama derin bir nehir gibi akıp gidiyor. Ancak işin ilginç yanı şu: Ne sektörün büyüklüğünün farkındayız ne de bu gücü kamuoyuna gerektiği gibi anlatabilmişiz.

DAĞINIKLIKTAN ORTAK ÇATIYA

İşte tam bu noktada yeni bir adım atıldı: Bursa Kimya Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (BUKSİAD) kuruldu.

Kurucu başkan İlker Duran ve yönetim kurulundaki yer alan ve büyük çoğunluğu Bursa Ticaret ve Sanayi Odası sektör konseyinde yer alan ekip, Bursa Hakimiyet Gazetesi ziyaretinde, derneğin kuruluşu ve hedeflerini anlattılar:

“Mesleki olarak yıllardır kimya sektöründe mücadele ediyoruz. Ama dağınık yapı yüzünden ortak ses çıkaramıyoruz. O yüzden BUKSİAD’ı kurduk.”

Gerçekten de Bursa’da otomotivden tekstile pek çok dernek, güçlü bir şekilde sanayiciyi temsil ediyor. Ama kimya, tüm büyüklüğüne rağmen ihmal edilmiş. Dernek, işte bu boşluğu doldurmak için yola çıkıyor.

EN KRİTİK SORUN: DIŞA BAĞIMLILIK

Sektörün en can alıcı problemi, hammaddede yüzde 70 dışa bağımlı olması. Savunma sanayinde yerlileşme yüzde 70-80’lere ulaşmışken, kimya hâlâ dışarıya bağımlı. Duran’ın ifadesiyle, “Yerlileşmeye savunmadan bile fazla ihtiyacımız var.”

Çözümün yolu ise belli: Güçlü AR-GE ve üniversitelerle işbirliği. Ancak Bursa’da bu noktada ciddi bir eksiklik var. Uludağ Üniversitesi’nde kimya mühendisliği bölümü yok. Yüzlerce meslek yüksekokulu programı içinde kimya alanı yer almıyor. Sanayisi bu kadar gelişmiş bir şehirde bu boşluk büyük bir çelişki değil mi?

İşte BUKSİAD’ın ilk somut talebi de bu: Bursa’da kimya mühendisliği bölümünün açılması. Çünkü sektörün geleceği, nitelikli insan kaynağıyla doğrudan bağlantılı.

MEKÂNSAL SIKINTI VE OSB İHTİYACI

Bir diğer mesele, işletmelerin mekânsal sıkıntıları. Boya ve tiner stoklayacak ruhsatlı alan bulamayan firmalar var. Şehir içinde sıkışmış tesisler hem verimlilik hem de güvenlik açısından risk oluşturuyor.
Bu yüzden gözler BTSO’nun KOBİ OSB projesinde. Kimya dahil sekiz sektörün ortak beklentisi, bu projenin bir an önce hayata geçmesi.

Kimya sektörü, uluslararası devlerle rekabet etmek zorunda. Bu rekabetin tek yolu ise güçlü bir örgütlenme, ortak akıl ve çok çalışmak. BUKSİAD işte tam bu noktada Bursa için yeni bir yolculuğun başlangıcı olabilir.

Unutmayalım: Sanayi kenti Bursa’da kimya sektörü sadece üretim ve ihracat değil, aynı zamanda stratejik bir bağımsızlık meselesi. Eğer bu alanda yerlileşme adımlarını hızlandıramazsak, gelecekte daha büyük bir dışa bağımlılıkla yüzleşiriz.

BUKSİAD’ın çıkışı, bu farkındalığın güçlü bir işareti.

Şimdi görev hem sanayicilere hem üniversitelere hem de kamuya düşüyor.

****

GIDA SEKTÖRÜNÜN KALBİ EKİM’DE BURSA’DA ATACAK

Bursa denildiğinde çoğu insanın aklına ilk olarak sanayi geliyor. Otomotivden tekstile, makineden kimyaya kadar kentin üretim gücü tartışılmaz. Ama Bursa’nın bir diğer güçlü kimliği var ki çoğu zaman gözden kaçıyor: Tarım ve gıda kenti Bursa.

Bu toprakların tarihi, sanayiden çok daha önce tarımla yazıldı. İpek Yolu’ndan günümüze kadar bereketli ovasıyla, bağlarıyla, meyveleriyle anılan bir şehirden söz ediyoruz. Şimdi bu potansiyeli yeniden dünyaya açacak önemli bir adım daha geliyor.

23-25 Ekim tarihlerinde Bursa Food Point Fuarı, BTSO iştiraki KFA Fuarcılık organizasyonuyla Bursa Fuar Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Gıda ürünlerinden işleme teknolojilerine, mutfak ekipmanlarından ev dışı tüketim malzemelerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan fuar, Bursalı üreticileri farklı coğrafyalardan gelecek yabancı alıcılarla buluşturacak. Bursa’da üç gün boyunca gıda sektörünün kalbi atacak.

BTSO’nun yıllar önce başlattığı alım heyeti organizasyonları bugün Food Point markasıyla uluslararası ölçekte tanınan bir fuara dönüşmüş durumda. Yönetim Kurulu Üyesi Hakan Batmaz’ın da belirttiği gibi bu yolculuk, Bursa iş dünyasının adım adım nasıl küreselleştiğinin somut bir göstergesi.

Üstelik sadece bir fuar da değil. 22 Ekim’de düzenlenecek Gıda Zirvesi ile sektörün geleceğine yön verecek tartışmalar yapılacak, yeni işbirliği kapıları aralanacak.

Gıda ve Paketli Ürünler Konseyi Başkanı Burhan Sayılgan’ın sözleri dikkat çekici: “UR-GE projelerine başladığımızda ihracat oranı yüzde 8 seviyesindeydi, bugün yüzde 50-60 bandına yükseldi.” Doğru stratejiyle, doğru ziyaretçilerle buluştuğunuzda tarım ve gıda sektöründe ihracatın önü sonuna kadar açık.

Bursa, otomotivle sanayi kenti kimliğini pekiştirirken; şeftalisinden zeytinine, dondurulmuş gıdasından paketli ürünlerine kadar tarım ve gıda gücünü de dünyaya gösterecek. Food Point, işte bu vitrin olacak.