Sonbahara girerken başlayan ekonomik dalgalanma bu kışın zor geçeceğini gösteriyordu. Gerçekten de üst üste gelen zamlarla zor bir kış geçiriyoruz. En son açıklanan enflasyon oranları da bunun göstergesi.
Enflasyon ocak ayında TÜFE’de yüzde 11,10 arttı, Yıllık enflasyon ise son 19 yılın rekorunu kırarak yüzde 48,69'a yükseldi. ÜFE’deki yıllık artış ise yüzde 93,53’e yükselirken, rekor beklendiği gibi elektrik ücretlerinde gerçekleşti.
Ocak ayının zam şampiyonu yüzde 69,97'lik artışla elektrik ücreti olurken onu yüzde 54,74'le patlıcan, yüzde 54,27 ile dolmalık biber, yüzde 45,81 ile salatalık izledi. Aynı ayda en çok düşen ürün yüzde 8,19 ile çocuk kazağı olurken, yüzde 7,69 ile portakal, yüzde 7,28 ile kadın hırkası takip etti.
Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy ve bir grup akademisyen tarafından Türkiye'deki enflasyonun saatlik, günlük ve aylık olarak açıklanması amacıyla kurulan Enflasyon Araştırma Grubu ENAG'a göre ise enflasyon ocak ayında aylık yüzde 15.52 artarken, son 12 aylık artışı ise yüzde 114.87 olarak gerçekleşti.
Aslında, tüketiciler olarak hayat pahalılığını günlük pratikte her gün yaşıyoruz. Yüksek gelen elektrik ve doğalgaz faturalarından tutun da Pazar ve marketteki fiyatlar hayat pahalılığının hangi boyutlara ulaştığını gösteriyor. Günlük sohbetlerin temel konusu gelen yüksek faturalar ve fiyat artışları…
Önceki gün Gemlik pazarına uğradım. Eskiden kalma bir alışkanlık kış aylarında sera ürünlerini almayı tercih etmem ama fiyatlara gözüm takıldı. Bir kilo salatalık 25, bir kilo biber 32 lira…
Marketlerde de durum aynı; bir kalıp peynirin fiyatı 95 lira, 30’lu yumurta kolisi 45 lira… Resmi enflasyonu baz alsak dahi yeni yıl ile birlikte asgari ücrete yapılan zammın üçte biri, emekliye yapılan zammın ise yarısı ocak ayında eridi gitti…
Peki, tünelin ucunda ışık var mı, enflasyonun beli kırılabilecek mi?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın verdiği mesaja göre, 20 Aralık, kırılma noktası. Yüksek enflasyon sarmalı her ay azalacak.
Merkez Bankası ise geçen hafta açıkladığı açıklamada, enflasyon tahminini revize ederek, 2022 için yüzde 11,8 olan enflasyonu yüzde 23,2’ye yükseltti. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de Japon Nikkei ajansına yaptığı açıklamada, enflasyonun nisan ayında yüzde 50'nin altında bir zirve göreceğini tahmin ettiklerini belirtti.
Bu açıklamalardan çıkarılacak sonuç şu; zorlu kışın ardından baharda da bizi sıkıntılı günler bekliyor…
*****
BURSA PAHALI BİR KENT Mİ SORUSUNA YANIT TÜİK’TEN
Bursa’nın pahalı bir kent olduğu sık sık tekrarlanır. Kimileri bunun yanlış bir değerlendirme olduğunu söylerken, aralarında İYİ Parti TBMM Grup Başkanı Prof. Dr. İsmail Tatlıoğlu’nun da bulunduğu muhalefet temsilcileri ise Bursa’nın birçok büyük şehirden daha pahalı olduğunu savunuyor.
TÜİK’in açıkladığı ocak ayı enflasyon verilerine göre, kısmen de olsa bu soruya yanıt verdi. 12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 25,94 ile ‘Bursa, Eskişehir, Bilecik’ bölgesinde gerçekleşti.
Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 55,87 ile ‘Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane’, bu bölgeyi yüzde 55,59 ile ‘Kastamonu, Çankırı, Sinop" ve yüzde 54,92 ile ‘Samsun, Tokat, Çorum, Amasya’ bölgeleri izledi. En düşük fiyat artışı ise yüzde 43,83 ile İstanbul bölgesinde hesaplandı.
Bu arada, pazarlardaki yüksek fiyatları sorduğum Bursa Pazarcılar Odası Başkanı Refik Aksu, üç aydan beri üreticiyi etkileyen zamların pazarlara yansımaya başladığını belirterek, ‘Girdiler yükseldi. Bunun yanı sıra soğuk hava nedeniyle ürün geç yetişiyor. İhracat dolayısıyla yüksek talep de var. iç piyasa, ihracatla rekabet edince fiyatlar artıyor. Pazarda satılan sebze ve meyvedeki KDV oranının yüzde bire düşürülmesi fiyatları indirecektir.’
Pazarcıların çok az bir karla satış yaptığını ifade eden Aksu, bir çok pazarcının yüksek maliyetler nedeniyle tezgah açmadığını da sözlerine ekledi.
*****
PAZARCILAR ODASI’NDA BÜYÜK YARIŞ
Pandeminin kapanma dönemlerinde en büyük sıkıntıyı pazarcı esnafı çekmişti. O dönemde Ankara’da milletvekilleri, Bursa’da belediye başkanlarının kapısını çalan Pazarcılar Odası Başkanı Refik Aksu, hafta sonları dahil pazarların kapısını açık tutmayı başarmıştı.
Aksu, 7 Şubat pazartesi günü Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi’nde yapılacak oda seçimlerinde yeniden aday. Esnafın nabzını tutmak amacıyla pazarları dolaşıyor. Kongrede rakipleri de var. Aksu’dan önce 12 yıl başkanlık yapan Bülent Gür ve onun yönetiminde başkanvekilliği yapan Naci Sınak. 2129 oy kullanılacak kongrenin zorlu geçmesi bekleniyor.
Pandemide en çok sesi çıkan oda olduklarını hatırlatan Aksu, yeni dönemdeki en büyük hedeflerinin Bursa’daki tüm semt pazarlarını kapalı hale getirmek olduğunu söyledi. Aksu, ‘Bursa’da 132 Pazar yerinin 98’i açık. Belediyelerle ortak çalışma yaparak hepsini kapalı hale getirmek için çalışacağız. Diğer önemli bir projemiz ise Hal’e ürün almaya gelen esnafların araçları için akaryakıt istasyonu ve lastik tamiri hizmeti vermek. Bunun için de görüşmelerimiz devam ediyor’ dedi.