‘Komşu’ya turizm çıkarması

TÜRSAB’ın Bursa’daki acentaları Bulgaristan’da kış turizmi merkezlerini inceledi. Ülke topraklarının üçte ikisi dağlık ve ormanlık olan Bulgaristan, son 10 yılda kış ve kayak turizmi merkezlerine 700 milyon Euro harcayarak modern hale getirdi. Bansko ve Pamporovo Türkiye’den daha çok turist bekliyor ama bunun önündeki büyük engel vize sorunu.

İslam düşünürü İbn-i Haldun,  700 yıl önce ‘Coğrafya kaderdir’ tespitini yapar.

Komşu ülke olmak da bir kaderdir.  Usta şair Nazım Hikmet’in dizilerindeki gibi ‘Dörtnala gelip uzak Asya’dan Akdeniz’e bir kısrak başı gibi uzanan’ Anadolu topraklarını yurt edindikten sonra yeni coğrafya yeni komşuluklar getirmiş.

Bulgaristan da en önemli komşularımızdan biri. Osmanlı dönemindeki fetihlerle de Anadolu’dan bu ülke topraklarını da yurt edinenler olunca kültürler de kaynaşmış.

Osmanlı-Rus savaşından sonra anavatana göç hiç bitmemiş. Yakın tarihte Jivkov yönetiminin uyguladığı baskı ve asimilasyonlar yeni göç dalgalarının yaşanmasına neden olmuş. Çekilen acılar ise henüz unutulmamış.

Bir de üstüne Avrupa’ya çıkış kapısı olduğu için gümrükler ve yolda yaşanan sıkıntılar yüzünden Bulgaristan denilince Türk insanında hep olumsuz algılar ön plana çıkmış.

Oysa ülke topraklarının neredeyse üçte ikisi dağlık ve ormanlık alanlardan oluşan Bulgaristan, içinde doğa güzellikleri ile tarihi zenginlikleri saklayan gizli bir hazine özelliği taşıyor.

Daha önce Bursa’daki belediyelerin düzenlediği gezilerde birkaç kez Bulgaristan’a özellikle Türklerin yaşadığı kentlere gitmiştim. Bu geziler genelde kültürel amaçlı ve en fazla bir-iki gün sürdüğü için tanıma fırsatım olmamıştı.

Geçen hafta Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Güney Marmara Bölge Başkanlığı’nın düzenlediği gezide ise bu zenginlikleri görme fırsatım oldu. 

Geziye TÜRSAB Güney Marmara Bölge Başkanı Murat Saraçoğlu, Bursa Büyükşehir Belediyesi Dış İlişkiler Daire Başkanı ve Turizm Tanıtma Birliği Başkanvekili Abdülkerim Baştürk ile Bursa ve Yalova’da faaliyet gösteren 30’a yakın turizm acentası temsilcisi katıldı.

Kış ve kayak turizmi merkezleri olan Pamporovo ve Bansko ile Plovdiv ve başkent Sofya’da, rotası turizme çeviren Bulgaristan’ın hedeflerini öğrendik. Son 10 yılda kış ve kayak turizmi için 700 milyon Euro’luk yatırım gerçekleştiren Bulgaristan, başta Türkiye olmak üzere yakın pazarlardan turist gelmesini bekliyor.

Zaman zaman Uludağ ile kıyaslanan Pamporovo ile başlayayım…

RODOP DAĞLARININ PAMUK PRENSESİ; PAMPOROVO

Bursa’dan gece yarısı hareket eden otobüsümüz sabah saatlerinde Pamporovo’ya ulaştık. Beklentilerimin aksine Kapıkule’de hem Türkiye hem de Bulgaristan tarafındaki işlemler çok kısa sürdü.   

Rodop dağlarında bulunan 1926 metrelik rakımlı SnejankaTepesi'nin eteklerine konumlanmış Pamporovo’yu da bu yıl kuraklık etkilemiş. Biz gelmeden iki gün önce kar yağışı sayesinde beyaza bürünen merkezde Alp disiplinine uygun 37, kayaklı koşu içinse 30 kilometre uzunluğu bulunan pistler yer alıyor.

Pamporovo’yu ise genelde ailece tatil yapmak isteyenler tercih ediyor. Genel ortam ise Uludağ’ın 20 yıl önceki haline benziyor.

İlk toplantıyı ise Smolyan ve Chepelare Belediye Başkan yardımcıları ve  Smolyan Bölge Vali yardımcısı ve  Pamporovo  CEO’si  Mariyan Belakov, otelciler ve turizm profesyonelleri ile yaptık.

Kayak pistleri ile Avrupa’nın en iyisi olduğunu söyleyen Belakov, kar yağışının azlığı ile ilgili alınan önlemleri anlatarak başladığı konuşmasından birkaç satır başı vereyim.

Halen mevcut kar makinaları, sıcaklığın eksi dörde düşmesi halinde pistleri hazır hale getiriyor ama onların hedef iki yıl içinde kurulacak tesislerle  50 saat içinde tüm pistlerin hazır hale getirilmesi. Türklerin yanı sıra İrlanda, İngiltere ve Yunanistan’dan turistler geliyor. Türkler, beşinci sırada. Birazdan anlatacağım vize sorunu çözülürse tıpkı Bulgarların Edirne’ye akını gibi Pamporovo’da Türklerle dolabilir.

Kendisinin de pirzola yemek için Edirne’ye gittiği esprisini yapan CEO Belakov, Pamporovo’daki fiyatların diğer Avrupa ülkelerinden daha ucuz olduğuna da dikkat çekti. 

Toplantıda konuşan Murat Saraçoğlu, Bursa’daki acentaların Bulgaristan’a daha çok turist getirmek istediklerini belirterek, en büyük handikabın vize sorunu olduğunu söyledi. Bu sorun çözülürse karşılıklı işbirliğinin daha da artacağını vurguladı.

BULGARİSTAN VİZEYE ÇÖZÜM ARIYOR

Ekibimiz Plovdiv’e geçerken Murat Saraçoğlu ve Bursa Büyükşehir Belediyesi Dış İlişkiler Daire Başkanı Abdülkerim Baştürk ile birlikte küçük bir grupla Sofya’ya geçerek Turizm Bakanlığı uluslar arası ve vize ilişkileri Direktörü Georgi Alipiev ile görüştük.

Baştürk, Bursa’nın bir Balkan kenti olduğunu vurgulayarak, kentte Bulgaristan’dan göç eden 450 bin kişinin yaşadığını ve bunlardan 73 bin 540’ının çifte vatandaş olduğunu ve Bursa’dan her gün 8 farklı şirketin  11 otobüsle Bulgaristan’a yolcu taşıdığını anlattı.

Saraçoğlu ve Baştürk, bakanlık yetkilisine vize ile ilgili sorunlarını anlattı. Bulgaristan turistik amaçlı vizeyi 7 günlük olarak veriyor. Vize süresi 3 veya 6 aya çıksa bile çoklu giriş çıkış ibaresi olmadığı zaman bir kez kullanılıyor ve 80 Euro’da ücret alınıyor.

Alipiev, sorunun farkında olduklarını ve vize konusunun çözülmesi için aktif çalıştıklarının altını çizerek, ‘AB kuralları var. Ancak vizenin kolaylaştırılması için 2025 yılından itibaren internet ortasından başvuru imkanı sağlanacak.  Şubat ayında İstanbul’daki EMİTT Fuarına turizm bakanımızda katılacak ve burada iki ülke bakanları görüşme yapacak. Vize de en önemli konulardan biri’ dedi.

PLODİV, PEGASUS UÇAĞINI BEKLİYOR

 Sofya dönüşü Plovdiv’de farklı bir heyecana sahip olduk. Plovdiv, doğa ve kültürel zenginliğiyle ön plana çıkan bir kent. 2019’da Avrupa Kültür Başkenti olan Plovdiv’i Türklerin tercih etmesinin nedenlerinden biri gelişmiş oyun makinalarının bulunduğu gazinoları.

Plovdiv’deki heyecanın nedeni ise 18 Şubat’tan itibaren İstanbul Sabiha Gökçen Havaalanından Plovdiv’e yapılacak seferler. Pegasus tarafından yapılacak seferlerde bilet ücretleri ise 30 Euro.

Bizi Plovdiv Havaalanında ağırlayan Yönetim Kurulu Başkanı Doyçin Angelov, 10 yıldan beri uçak seferlerinin başlatılması için çalıştıklarını belirterek, şunları söyledi:

‘Geçen yıl 220 bin yolcu havaalanımızı kullandı. Pegasus’un sefer başlatması yeni gelişmeleri de beraberinde getirecek. İstanbul’u merkez olarak kullanıp dünyanın her yerine uçma fırsatı bulacağız. Ayrıca dünyanın dört bir yanından yolcu gelebilecek. Asıl hedefimiz ise Antalya-Bursa-Plovdiv seferlerinin başlatılması. Bu hat açılırsa Bulgaristan’dan hem Bursa hem de Antalya tatil bölgelerine yolcu gidecek. Sun Ekspres şirketi ile görüşmelerimiz devam ediyor. Hedefimiz Plovdiv havaalanının yılda bir buçuk milyon yolcu kapasitesine ulaşması’

BANSKO HEM TURİST HEM DE YATIRIMCI BEKLİYOR

Gezimizin son durağı ise Avrupa’nın gözde kış ve kayak turizm merkezi Bansko oldu. Burada da kuraklık nedeniyle kar yağışı geç başlamış ama tesisler oldukça hareketli. Bansko’da 8 bin yatak kapasitesine sahip 800 irilik ufaklı tesis bulunuyor. Aralarında ultra lüks oteller de var.  Bansko’ya çok yakın mesafede Banya ise termal turizm merkezi.

Bansko’daki otel ve pansiyonlarda kalanlar, 14 kilometrelik gondol adı verilen teleferik ile pistlerin bulunduğu yere taşınıyor. Oteller bölgesi ise alışveriş ve eğlence mekanları sayesinde oldukça hareketli.  Buradaki en önemli sorun ise kayak pistlerine giden teleferikte sıra beklenmesi. İkinci bir hat yapılması gündemde ancak çevreciler buna karşı çıktığı için proje bekletiliyor.

Bansko’da Bulgar-Türk Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Nemutlu ile sohbet imkanı bulduk.  Aynı zamanda bölge Regnum Oteli’nin sahibi olan Türk şirketinin de CEO’su olan Nemutlu, hem turist hem de yatırımcı beklediklerini söyledi. Özellikle Banya bölgesinin termal yatırımlar için uygun olduğunu belirten Nemutlu, güneş santralleri için de yatırım yapılabileceğini kaydetti.

Daha sonraki görüşmemizi ise Bansko Belediye Başkanı Ivan Kadev ve ekibiyle gerçekleştirdik. Heyetimizi oldukça sıcak karşılayan Kadev’i Saraçoğlu ve Baştürk Bursa’ya davet etti.

Gezinin değerlendirmesine gelince;  Bulgaristan’ın rotayı turizme çevirdiğini Türk televizyonlarının prime time kuşaklarına verdiği reklamlardan biliyorduk. Gidince gerçekten turizm için seferber olduklarını gördük. Türk pazarı ise onlar için önemli. Bir çok otel, Türkiye’den gelenlerin artması için Türk aşçılar görevlendirmiş. Girişlerde mutlaka Türkçe konuşan görevliler var.

Otel ve kayak ücretleri ise Avrupa’daki diğer tatil yerlerinin neredeyse üçte biri fiyatında.  İlgimi çeken konulardan biri ise turizm işletmelerinin ön plana çıkması. Görüştüğümüz Belediye ve valilik görevlilerinin söylediği, biz işletmelerin istediğini yerine getirmek için çalışıyoruz. Ancak işletme sahipleri de doğa konusunda çok hassas. Örneğin Pamporovo CEO’su doğaya zarar verilmemesi için başka tesis yapılmamasını istediklerini açık açık söyledi.

HERKESİN NEJDET ABİSİNİ TANIMAYAN YOK…

Son not: Gezinin kahramanı Nejdet Hamzaoğlu ile ilgili. Hamzaoğlu, Bulgaristan’ın Killi köyü doğumlu. 1989 göçünde de Bursa’ya gelmiş. BUSKİ’den emekli olduktan sonra turizm işine başlamış. Pamporovo ve Bansko’da onu tanımayan yok gibi. Herkesin Nejdet abisi olan Hamzaoğlu, 40 kişiyi getirerek başladığı turizm işinde oldukça iyi bir noktaya gelmiş ve bu bölgeyi de çok seviyor.  Hatta bölgeyi çok sevdiğini anlatmak için Pamporovo’dan mezar yeri bile aldığını söylüyor. Gezinin organizasyonundaki katkısı ve gezi boyunca da rehberliği Bulgaristan’ı tanımamıza büyük fayda sağladı.

Bir teşekkür de heyetimizin görüşmelerine tercümanlık ve geziye rehberlik eden Sevda Dükkancı’ya. Anadolu Üniversitesi’nde tarih bölümünü bitiren Dükkancı, kısa süre olmasına rağmen anlattıklarıyla bizlere yeni ufuklar açtı.