Pazarcılardan teklif; destek değil, tam açılma istiyoruz

Pazar geleneği, insanoğlunun yerleşik hayata geçtiği günlerden geliyor. Antik kentleri bile dolaştığınızda mutlaka bir pazar yerini görürsünüz.

Osmanlı'nın beylikten imparatorluğa adım attığı Bursa, pazar konusunda en köklü geçmişe sahip şehirlerden biri. Bursa'daki gelenek daha sonra Balkan ülkelerine de taşındı. Günümüzde bile hala Üsküp pazarında Türkçe alışveriş yapılır. Birçok sebze ve meyve Türkçe adlarıyla istenir.

Sırbistan sınırları içinde yer alan Sancak bölgesinde Novi Pazar yani yeni pazar adıyla kent bile vardır. Türkiye'deki adında Pazar geçen şehirleri saymaya bile gerek yok.

İşin özü; Pazar Anadolu'nun en kadim alışkanlığı.

Maalesef koronavirüs pandemisi bu güzel alışkanlığı derinden etkiledi. Zaten zincir marketlerin sebze ve meyve satışına başlaması nedeniyle etkilenen pazarcılar, kapanma döneminde zor günler yaşadı. Hafta sonları devam eden yasaklar nedeniyle yaşamaya da devam ediyor.

ASTV'de yayınlanan Gözlem Kulesi'nin konuğu olan Bursa Seyyar Pazarcılar Odası Başkanı Refik Aksu ile pandemi döneminde pazarcıların durumu ve yüksek fiyatları konuştuk.

Bursa'da 200'den fazla açılan sebze-meyve ve giyim pazarlarında faaliyet gösteren esnafın kayıtlı olduğu oda başkanlığı görevini 3 yıldan beri yürüten Aksu, pandemi dönemindeki çağrılarıyla sık sık gündeme geldi.

Program öncesi 3 pazar dolaşan Aksu'ya öncelikle fiyatları sorduk. Çünkü bayram öncesi açılmasına izin verilen pazardaki fiyatlara vatandaşlar büyük tepki göstermişti. Bir yanda seraların bulunduğu bölgelerde çiftçi düşük fiyata isyan ederek, ürünlerini çöpe dökerken, pazarlarda ise tam tersi fiyatlar el yakan cinsteydi.

Tam kapanmasının sona ermesiyle pazarların ateşi düşmüş. Biber, domates, salatalık, patlıcan, kabak gibi ürünlerin fiyatı yarı yarıya azalmış.

Sevindirici bir gelişme...

Aksu'ya göre bunun devam etmesi ve fiyatların daha da aşağıya inmesi için pazarların hafta sonu da açık olması gerekiyor. Çünkü hafta içi pazarlara ilgi, çok az önemli satış hafta sonu pazarlarında gerçekleştiriliyor.

Buna örnek olarak Bursa'da iki yerde kurulan pazar pazarlarını gösteren Aksu, Koğukçınar'daki pazarın hafta içi yol ve işyerleri nedeniyle hafta içi kurulamamasının pazarcı esnafında büyük sıkıntıya yol açmış.

Yine giyim pazarları da genelde cumartesi-Pazar günleri kurulduğu için bu ürünleri satan pazarcılar, bir yıllık sürede 70'e yakın pazarı kaçırdılar.

Pazarların kapalı olmasının üreticileri de olumsuz etkilediğini kaydeden Aksu, şöyle devam etti:

'Fabrikada şalteri indirdiğinizde üretim durur. Oysa toprak beklemez. Havaların ısınmasıyla seralarda üretim arttı. Herkesin bildiği gibi sebze ve meyvenin en çok satıldığı yer pazarlar. Kapalı olunca üretici de direkt etkileniyor. Patlıcan, biber, domatesi soğuk hava deposuna koyamıyorsunuz. Ayrıca depoya konulan ürünler de Pazar kapalı olduğu için yok pahasına satılıyor. Sadece Babasultan köyündeki soğuk hava depolarında 680 ton elma var. Üretici masrafını azaltmak için kilosu 85 kuruştan elmaları meyve suyu fabrikalarına satıyor'

KDV YÜZDE BİRE İNSİN FİYATLAR YÜZDE 25 DAHA DÜŞER

Türkiye'deki en büyük sorunlardan biri kayıtdışı ekonomi. Bunun nedeni de yüksek vergi oranları. Aynı sıkıntı pazarcılar için de geçerli. Refik Aksu, pazarda satılan sebze ve meyvede KDV oranlarının yüzde bire düşmesinin hem fiyatları düşüreceğini, hem de ticaret hacminin gerçek rakamlarının ortaya çıkmasını sağlayacağını söyledi.

Hükümetin küçük esnafa yaptığı desteğe de teşekkür eden Aksu, seyyar pazarcılar adına çağrıda bulundu:

'Seyyar pazarcılara önce üç bin sonra 5 bin lira destek verildi. Biz destek değil açılma istiyoruz. Pazarlar açık olunca esnafımız para kazanabiliyor. Pazarcıya verilen bu destekler daha zor durumda olan diğer esnafa verilebilirdi'

Cumartesi Pazar günlerindeki kapanmada pazarların yineden açılması için çalmadık kapı bırakmadıklarını da ifade eden Aksu, şöyle devam etti:

'Tüm Bursalıları pazara davet ediyorum. Hafta içi de olsa pazarların açılması fiyatları düşürdü. Açık havada, marketlere göre pandemi riskinden uzak alışveriş imkanı pazarlarda var'

Aksu, Bursa'daki kapalı Pazar yerlerinin arttırılması için belediyelerle görüştüklerini ve 26 olan kapalı Pazar alanının daha da arttırılması gerektiğini sözlerine ekledi.

BU KAMPANYAYI ÇOK TUTTUM

Koronavirüs pandemisi en güzel günler olan dini ve milli bayramlarımızın tadını kaçırdı.

Dün, Bursa'daki 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarında bir nebze olsun eski günlere döndük. Bursa Valiliği, Büyükşehir, Nilüfer, Osmangazi, Yıldırım, Mudanya, Gemlik Belediyelerinin kutlama programlarından gelen fotoğraf ve görüntüler, eski günleri aratmayacak türdendi.

Önceki gece sosyal medya aracılığıyla Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin bayram dolayısıyla başlattığı kampanyayı ise çok tuttum.

Bayram dolayısıyla düzenlenen #SeninAğacınSeninGeleceğin kampanyası ile gençler ücretsiz olarak bir ağacı sahipleniyor. Bursa'nın yeniden yeşil ismiyle anılması için bu tür kampanyalar oldukça önemli.

Büyükşehir çağrısında gençleri ve kendisini geç kalanları bu akıma davet etmiş ama ben yine de tercihimi bir yaşındaki torunum Vera Nil adına kullandım. Daha bir yaşında onunda bir ağacı oldu.

Büyükşehir Belediyesi'nin verdiği bilgiye göre, kampanyaya katılanlar adına ilk etapta 25 bin fidan dikilecek. Fidanların dikileceği yer ise BURKENT işbirliği ile vasfını yitirmiş, kullanılmayan maden alanları ve hafriyat toplama sahaları.

Keşke her etkinlikte bu tür kampanyalar düzenlense...