Plansız tarım, domates, biber ve patlıcan sorunsalı!

Bugünlerde televizyondan gazetelere, internet sitelerinden sosyal medya paylaşımlarına kadar nereye bakarsanız bakın gündemde olan konu, fiyatları çılgınca yükselen sebze fiyatları.
Bu konu direkt cebi ilgilendirdiği için sadece vatandaşların değil, resmi verilerin ve devlet yöneticilerinin de gündeminde. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın grup toplantısındaki konuşmasının neredeyse ilk maddesi zam şampiyonu olan sebzeler.
Televizyon muhabirleri pazarları dolaşmaktan, uzmanlar programlarda konuyu masaya yatırmaktan yoruldu.
Bu işin gerçek uzmanlarından biri Bursa'da yaşıyor. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkan Yardımcısı ve Dış Ticaret Komitesi Başkanı olan Murat Bayizit, aynı zamanda tarımsal ihracat yapan Kaledonya Dış Ticaret Yönetim Kurulu Başkanı.
Bu sorunun temel nedenini ona soruyoruz, Bayizit de başlıyor anlatmaya...
Türkiye'de tarımın temel sorunu envanter eksikliği. En son tarım sayımı 2001 yılında yapıldı. Aradan geçen 18 yılda veriler, yamalar şeklinde güncelleniyor. Biraz kervan yolda düzülür mantığı ve günlük politikalarla anlık aktiviteler yapılıyor. Bunun sonucunda da çiftçi tarafında çok ciddi motivasyon eksikliği ortaya çıkıyor.
Bir şeyler üretiyoruz ama ürettiğimiz miktar eksik mi fazla mı hangisinden ne kadar üretmemiz gerektiği konusunda önceden bir planlamamız yok. Planlama olmadığı için de bir yıl ucuz olan ürünün fiyatı ertesi yıl 3 katına çıkıyor.
Bayizit, bu sorunu Karacabey ziyareti sırasında Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'ye de anlatmış ve bir araştırma yapılmasını önermiş:
Yılda 16 milyar lira tarımsal destek veriliyor. Bunu 20 milyara çıkarırsak üretim artar mı veya 10 milyara inse aynı yerde kalır mıyız?
Bayizit'e göre elde veri olmadığı için bakanlık bu konuda politika oluşturmakta yetersiz kalıyor.
Peki, çözüm ne?
Öncelikle tarım verilerinin çok ciddi anlamda güncellenmesi gerekiyor. Ardından bu güncellemeyle elde edilecek bilgilerle planlama ve en önemlisi de artık bürokrat kafasıyla bu işleri planlayamıyoruz. Yani sahadaki insanların bu işe omuz vermesi gerekiyor. Bürokratla müteşebbisin arasını açtığımız sürece ülke kaybedecek. Bu ikisini birleştirmemiz lazım. Bizim gibi sahadan gelen insanların yukarıda karar alıcıların içinde olması gerekir.
Planlamanın ardından yapılacaklar arasında, ilk sırada seracılığın ve özellikle termal su ile yapılacak olan üretimin artırılması gerekiyor. Bu konuda Rusya'yı örnek gösteren Bayizit'in verdiği bilgiye göre, uçak krizi sırasında Rusya hemen dönüşümü sağlayarak, domates üretiminin yüzde 40'ını kendi seralarında üretmeye başlamış.
Türkiye'nin de hızla bu dönüşümü gerçekleştirmesi gerekiyor. Yoksa uzun yıllar domates, biber, patlıcan ya da soğan, domates sorunsalını tartışmaya devam ederiz.

ALMAN ŞİRKETİ BATTI, BURSA SEFERİ YATTI

Anadolujet'in Yenişehir'den 15 havaalanına sefer düzenlemesi, ardından geçen ay Germania havayolu şirketinin 1 Haziran'da Bursa-Düsseldorf direkt uçuşlarına başlayacağının açıklanması moralleri düzeltmişti.
Kötü haber dün Almanya'dan geldi. Filosunda 37 uçakla hizmet veren Germania Airlines, iflas başvurusunda bulundu ve tüm uçuşlar iptal edildi.
Şirketin iflasıyla Germania Airlines'ın haziran ayında pazartesi günleri Bursa'ya, cuma günleri de Ankara Esenboğa havaalanlarına yapacağı karşılıklı seferler de yapılmayacak.