Rusya'dan sarı ışık, 2021 de turizmde kayıp yılı olacak

Koronavirüs pandesinin en büyük darbeyi vurduğu turizm sektörü umudunu 2021 yılına bağlamıştı. Ancak, mart ayında kısıtlamaların erken gevşetilmesi ve virüsün mutasyon geçirerek hızla yayılmaya başlaması tüm planları altüst etti.

Türkiye, 17 günlük tam kapanma döneminde vaka sayısını 5 bine indirmeyi planlamıştı. Bu hedef tutmadığı gibi aşılamada da istenilen yüzde 40 oranına ulaşılamadı. Türkiye'deki aşılama oranı halen 13,4 civarında.

Turizm deyip geçmeyin girdi alımlarıyla ekonomide 54 sektörü doğrudan etkilediği gibi istihdama da önemli katkı sağlıyor.

Pandemi öncesi turizm geliri, 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 17 artarak 34 milyar 520 milyon 332 bin dolar olarak gerçekleşmişti. Gelen turist sayısı 52 milyona ulaşmıştı.

Türkiye gibi dış ticaret açığı olan ülkeler için önemli olan turizm için 2020'de beklentiler oldukça yüksekti. Ancak, pandemi buna izin vermedi. Küresel krizle birlikte Türkiye'nin 2020'deki turizm geliri yıllık yüzde 65 düşüşle 12 milyar dolar oldu.

Bu kayıp sektörün içinde bulunduğu durumun en önemli göstergelerinden biri. Ayrıca 2020'nin ilk üç ayında pandeminin etkisi olmadığı için iyi rakamlar elde edilmişti.

***

Türkiye, son günlerde vaka sayılarının düşmesi üzerine turizm kayıplarını azaltmak için potansiyel pazarlarını harekete geçirmeye çalışıyor.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve beraberindeki heyet, geçtiğimiz günlerde Rusya'ya gitti. Gündemde turizm ve Sputnik V aşısı vardı.

Turizmcilerin gözü bu görüşmelerdeydi ve ancak uçuşları başlamasıyla ilgili Rus tarafından ne kırmızı ne de yeşil sinyal geldi. Bizi sarı ışıkta beklemeye aldı.

Bakan Ersoy'un açıklamasında yer alan 'Bizim hava trafiğinin tekrar açılmasıyla ilgili talebimizi olumlu karşılıyorlar. Sadece yerinde gözlemleyip nihai kararı vermek için biraz süre istediler' açıklaması sarı ışığın tam karşılığı oldu.

Ardından Rus tarafının Türkiye'ye heyet gönderip inceleme yapacağı açıklaması geldi. Zaten sağlanan mutabakat da, uçuşların başlaması ile ilgili atılacak adımlarla ilgiliydi.

Eylem planı için ortak çalışma önemli bir adım ama Türkiye'nin beklentisi olan uçuşların bir an önce başlaması konusundan oldukça uzak bir gelişme.

Avrupa pazarını ise çoktan kaptırdık. Avrupa Birliği, İspanya ve Yunanistan'a resmen ayrıcalık tanıyor. 14 Mayıs'ta turizm sezonunu açan Yunanistan'daki oteller için Alman tur operatörleri büyük ölçekli tatil programları hazırladı. Almanya'nın üç büyük tur operatöründen biri olan DER Touristik 750 oteli programına alırken, TUI, 21 adadaki 3 binden fazla oteli tatilcilerin tercihine sunmaya başladı.

YASAKLARIN KALKMASI YÜZDE 20'LİK ETKİ YAPAR

Turizmdeki son gelişmeleri Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) genel yönetiminde Sayman üye olarak Bursa'yı temsil eden turizmci Hasan Eker'le konuştuk.

Eker'e göre, seyahat yasaklarının kalkması turizme ancak yüzde 20'lik etki yapar. Ayrıca bugünden yarına hemen turizm organizasyonları yapılmıyor. Yasak kalktıktan ancak bir ay sonra tur operatörlerinin uçakları gelmeye başlar.

Almanya, Rusya ve İngiltere'nin açılması öncelikle Belek ve Kemer bölgesine yarayacak. Alanya'ya İskandinav ülkelerinden turist geliyor. Turizm, Rusya ve Almanya'dan ibaret değil. Geçen yıl açıldığında 6 milyon beklenti vardı ancak 2 milyon turist geldi.

Acentalar açısından da durumun kötü olduğunu vurgulayan Eker, hac, umre, toplantı, sağlık ve kongre turizmlerinin yapılamadığını söyledi.

Şu anda Avrupa ülkelerinin turizm vizesi vermediğini, iş seyahatlerinin dahi durduğunu ifade eden Eker, 'Büyük fabrikalar pazarlamacılar ve satış müdürlerini dahi kabul etmiyor. Fuarlar yapılamıyor. Uçak seferleri yapılıyor ama 10 sefer varsa bire düşmüş durumda. Oturma ve çalışma izni olanlar Avrupa ülkelerine gidebiliyor.

Hasan Eker, tüm bu gelişmelerin 2021'in de turizm açısından kayıp yılı olacağını gösterdiğini ifade ederek, 'Temmuz ve ağustosta hareketlenme olabilir ama büyük beklenti içinde olmamak lazım' dedi.

Turizmcilere verilen destekler konusuna da değinen Hasan Eker, Halk Bankası'nın acentalara verdiği krediyi 700'e yakın acentanın kullandığını, kısa çalışma ödeneğinin uzatıldığını ifade ederek, turizmcilerin faizsiz kredi desteği ve sicil affı beklediklerini sözlerine ekledi.

YABANCIYA UCUZ, YERLİYE NEDEN PAHALI

Son haftalarda sosyal medyada, turistik tesislerin yabancılara ucuz, yerlilere neden pahalı olduğu tartışılıyor.

Aynı soruyu yönelttiğimiz Hasan Eker, söze yurt dışından gelenlerden KDV alınmadığını belirterek sözlerine başladı ve şöyle devam etti:

'Yabancı tur operatörleri otellerin tüm odalarını 4 ay kapatarak parasını ödüyor. Bu otellerin de işine geliyor. Çünkü yerli turist 4-5 gün veya 7 günlük paketle geliyor. Ardından boşluklar oluşuyor. O yüzden yabancılar açısından daha avantajlı hale geliyor.

Ayrıca, Türkiye'de girdi maliyetleri çok yükseldi. Enerji, gıda fiyatları neredeyse yüzde yüz arttı. Bir turistin maliyeti 500 lira. Oteli tam doldurmadığın zaman sabit masraflar dahi karşılanmıyor'

GÖZLEM KULESİ'NDEN GÜNDEM SEYYAR PAZARLAR

Tam kapanma dönemi seyyar pazarların ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Hal ve pazarlar kapalı olduğu için üretim bölgelerinde fiyatlar düşünce çiftçi ürününü çöpe dökmek zorunda kaldı.

İki gün için açılan pazarlar ise bu kez yüksek fiyatlar nedeniyle tüketicilerin tepkisine neden oldu.

ASTV'de yayınlanan Gözlem Kulesi programına bu akşam konuk olacak Bursa Seyyar Pazarcılar Odası Başkanı Refik Aksu ile bu gelişmeleri ele alacağız. Gözlem Kulesi bu akşam saat 20.30'da ASTV'de.