Şeker fiyatı düşmez ama ayçiçeği gibi de olmaz

Bursa’nın girişimcilik ve sanayicideki öncülüğü bürokrasi alanında pek görülmüyor. Kentin bürokrasideki temsili iki elin parmaklarını geçmeyecek kadar az.

Ancak son yıllarda yıldızı parlayan bir isim var; Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş Genel Müdürü Mücahit Alkan. Doğalgaz sektöründe çalıştıktan sonra Yıldırım Belediye Başkan Yardımcılığı da yapan Alkan, 3 yıl önce şu andaki görevine atandı.

Son günlerde şeker konusu gündemde olduğu için kamuoyu Alkan’ı ve yaptığı işleri daha yakından tanıma imkanı buldu. Ancak biz onu Karacabey, Mustafakemalpaşa’da domates ve kapya biberin tarlada kaldığı günlerde sihirli dokunuşundan, pandemi döneminde kolonya dağıtımı ile ilgili kurduğu sistemden tanıyoruz.

Merkezi Bursa’da bulunan TR-Düşünce Kulübü’nün düzenlediği iftar yemeğinin onur konuğu olan Alkan, yaklaşık bir saat hem Türkşeker’i hem de gıda sektörü ile ilgili gelişmeleri anlattı.

 Sözlerine sıkıntılı ve zor bir dönemde görev yaptığı vurgusuyla başlayan Alkan, 3 yıl önce göreve başladığında, teşhis olmadan tedavi olmaz anlayışıyla kurumun fotoğrafını çekerek işe başladı.

Türkşeker, Cumhuriyetin ilk yıllarında kurulmuş bir asırlık bir kuruluş, zaman içinde 33 fabrikaya ulaştı. Halen bu 33 fabrikadan 15’i Türkşeker’de, 6’sı kooperatif şirketlerinde 12 fabrika ise özel sektörde. Bir ara özelleştirilmesi düşünülen Türkşeker’e ait fabrikalarla ilgili 2020 yılında bu tasarruftan vazgeçildi.

Alkan, teşhis sırasında üç önemli hususu çözüme kavuşturmak için kolları sıvadı. Pancar fiyatlarının düşüklüğü yüzünden üretimin azalması, yıllar içinde kuruma personel alınmaması ve yeni yatırım ihtiyacı üç önemli hedefti. 

En hızlı aksiyon pancar fiyatı olduğu için buradan başlandı. Pancar alım fiyatı 300 lira olarak açıklanınca şeker üretiminin öldü bittiği dönemde tüm zamanların üretim rekoru kırıldı. Ardın personel alımı gerçekleştirildi.  Yatırımlar için ise 5 yıllık projeksiyon hazırlandı ve yatırımların tamamlanmasıyla özel sektörle rekabet edecek verimlilik ve karlılığa ulaşılması hedefleniyor. 

Kurum tam bu hazırlıkları tamamlarken pandemi süreci başladı ve Alkan’ın daha sonra şeker için uyguladığı model burada şekillendi. Eskişehir alkol fabrikasının üretimi 50 bin litreye çıkarılarak, bir taraftan hastanelerin ihtiyacı karşılanırken diğer taraftan raf fiyat sistemiyle kolonya sıkıntısı çekilmedi.  

Bu sistem şu anda şekerde de uygulanıyor. Marketler kategorilere ayrılarak ona göre dağıtım gerçekleşiyor. Şekerin parası da marketlerden peşin alınıyor.  Raf fiyat sisteminin uygulanması için Türkşeker gibi Varlık fonunda yer alan Çaykur’la anlaşma yapıldı. Çay dağıtılan yerlere şeker de veriliyor.  Sistem tüm Türkiye çapında işliyor. Bakkala varıncaya kadar kurulan sistem, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun da taktirini kazanmış. 

Peki, bu fiyatlardaki garip durum neden oluştu? Sorusunu soran Alkan yanıtı da kendisi verdi:

‘Bunun pek çok nedeni var. Geçen yıl Türkşeker olarak pancar üreticisine 420 lira fiyat verirken bu yıl avans fiyatı bin lira. Neredeyse üç katına çıktı. Küresel anlamda maliyet artışları emtia fiyatlarına yansıyor. Türkşeker olmasaydı, Ayçiçeği yağına benzer fiyatlar oluşacaktı. Şeker fiyatları önümüzdeki dönemde düşmez ama ayçiçeği gibi de olmaz’

SÖZLEŞMELİ TARIMIN BAŞARISI

Türkşeker, 100 yıldan beri uyguladığı sözleşmeli tarım modelini, pandemi döneminde diğer tarımsal üretimlerde uygulamak amacıyla Tarım A.Ş’yi kurmuştu. Üst üste aynı tarlaya pancar ekimi toprağın kanser olmasına neden olduğu için çiftçi münavebe yani nöbetleşe ekim yapıyordu. Pancar ekilmediği yıllarda başka üründe şansını arayan üretici tohum, gübre, avans ve alım garantisi gibi temel unsurlar olmadığı için zarar ediyordu.

Türkşeker, bunu pandemi döneminde uygulamaya koydu. 3 bin personel köy köy dolaştı. Buğday, arpa, mısır, ayçiçeği ile ilgili sözleşme imzalandı. İlk yıl olmasına rağmen 400 bin ton üretim gerçekleşti. Alınan ürün ise lisanslı depolara alındıktan sonra sanayinin atıl kapasitesi kullanılarak Türkşeker markalı üretim gerçekleştirilerek market raflarındaki yerini aldı.  Bu sayede hem çiftçi, hem tesisi atıl duran sanayici ve uygun fiyattan ürünü rafta bulan üretici kazandı.

Alkan’ı dinlerken bir çok gıda ürünüyle ilgili son yıllarda yaşadıklarımızı düşününce neden bu model tarımın planlanmasından üretimine tüketiciye ulaşması sürecinde neden uygulanmıyor sorusu ister istemez aklıma geldi ve bu durumu da Alkan, şu sözlerle çok güzel özetledi:

‘Bu ülkenin toprakları çok bereketli, yeter ki umutsuzluğa kapılmayalım ve birlik içinde çalışalım, üretelim. Her işin başı plan! Sistemi kuran ve çalışan dünyayı yönetir!’

Sunum sonrası, katılımından dolayı TR-Düşünce Kulübü Genel Başkanı Ercan Yakut tarafından Türkşeker Genel Müdürü Mücahit Alkan’a teşekkür plaketi sunuldu.

DOSTLARI MEHMET GEDİK’İ UNUTMADI

Bursa siyasetinin unutulmaz isimlerinden biri olan Mehmet Gedik, 11 yıl önce Mudanya’da uğradığı silahlı saldırıda yaşamını yitirmişti. 

İnşaat mühendisi olan Gedik, 18 ve 19’uncu dönem milletvekilliği ve ANAP Genel Başkanlığı yardımcılığı görevlerinde bulunduktan sonra Bursa’ya dönerek il başkanlığı da yapmıştı.

Pandemi dolayısıyla iki yıldan beri Gedik’in mezarını toplu olarak ziyaret edemeyen dostları hafta sonu Mustafakemalpaşa’da buluştu. 

Gedik’in mezarı başında toplanan birlikte siyaset yaptığı dostları Şenol Kul, Adnan Tekin, Erol Köksal, Çetin Sabırlı, Ceyhun Özüm,  Murat Delibaşoğlu, Vedat Kantar, Erol Yılmazer,  Erdinç Ceyhan, Tevfik Demir, Ekrem Pamuk, Ekrem Pamuk , Hüseyin Aslan, Basri Kumova ve  Musa Gedik, usta siyasetçiyi andılar.