Torino değil, Gemlik yerleşkesinden bildiriyorum…

Türkiye’nin ‘Devrim’ ile yarım kalan 60 yıllık yerli ve milli otomobil hayali,  Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘babayiğit’ çağrısıyla başlayan çalışmalarda hayalden gerçeğe dönüştü.

Gelişmeleri adım adım takip ettik. Önce, şirket kuruldu, model çalışmaları başladı. Ardından 27 Aralık 2019’da fabrikanın Gemlik’te kurulacağı açıklandı. O gün attığım ‘Yerli milli Gemlikli’ başlığı daha sonra birçok yerde kullanıldı.  18 Temmuz 2020’de de temeli atılan fabrikada, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katıldığı törenle banttan ilk aracın inişi ise 29 Ekim 2022’de gerçekleşti. Bu yılın mart ayında talepler toplandı. Ardından otomobili aslında Togg CEO’su Gürcan Karakaş’ın deyimiyle yeni nesil akıllı aracı yollarda görmeye başladık.

Togg, seçim döneminin deyim yerindeyse yıldızıydı. Seçim kampanyası yapılan her noktaya getirilen Togg, siyasetçilerden bile daha fazla ilgi görüyordu. Hatta Bursa’dan milletvekili adayı olarak gösterilen dönemin Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, bir törendeki konuşması sırasında katılanların onu dinlemek yerine araçta fotoğraf çektirmelerini kıskanmıştı. Seçimden sonra da Togg’un yıldızı parlamaya devam ediyordu. Cumhurbaşkanı Erdoğan Arap ülkelerini ziyaretinde liderlere otomobil hediye ederek, yurt dışındaki tanıtımını da gerçekleştiriyordu.

İktidar için durum böyleyken, Togg ile ilgili eskilerin deyimiyle tezviratlar da vardı. İtalya’dan getiriliyor, fabrikada üretim yok. Sadece montaj yapılıyor, gibi eleştirilerden geçilmiyordu. Bu havanın oluşmasında üretim tesislerinin kapılarının medyaya açılmamasının da etkisi vardı.

Seçim kampanyasında oluşan algı, olgunun önüne geçmişti. Bir keresinde, Gemlik’te aynı binada oturan ve Togg’daki taşeron şirkette çalışan komşuma ‘gerçekten üretim var mı’ diye sormuştum. O da üretimin olduğunu teyit etmişti.

Oysa bu algının önlenmesi oldukça basitti.

Önceki gün Togg yönetimi Bursa basınını Gemlik’teki üretim tesislerine davet ederek üretimin tüm aşamalarını gösterdi. Kalıptan montaja, boya ünitesinden test sürüşüne kadar tüm noktaları gördük. Her noktada üretim yapılıyor, araçlar banttan iniyordu. Otomotiv sektöründe yeni yeni başlayan kadın çalışanlar üretimin her aşamasında yer alıyordu.

Gezi sırasında gazeteciler arasındaki espri konusu ise ‘Torino değil, Gemlik’ten bildiriyorum anonsuydu.

Bursa’daki Tofaş ve Renault fabrikalarına yapılan ziyaretlere defalarca katılan biri olarak yazıyorum. Bu fabrika gezilerinde gazetecilerin fotoğraf ve kamera kullanmalarına kolay kolay izin verilmez. Togg gezisinin her aşamasında cep telefonları ile canlı yayın yapan bile vardı. Yetkililerin söylediğine göre bu uygulama da Togg’un ilklerinden biriydi.

Gezide sadece Bursa’dan yayın yapan medya organlarının temsilcileri vardı. Bizden önce yaygın basın temsilcileri gelmişti. Bursa’nın ikinci plana iletilmesine sitemlerimizi de ilettik. Bu notu da düşmüş olayım. 

Bunu daha önce de yazmıştım ama bir kez daha tekrarlayayım. Togg üretim tesislere giderken 45 yıl önce bu bölgede yaşadığım anılar canlandı. Çocukluğumda yaz aylarında şu anda fabrikanın kurulduğu bölgede askeri hara vardı. Türk Silahlı Kuvvetleri binicilerinin dünya çapında dereceler kazandığı atlar burada yetiştiriliyordu. Sonradan yine TSK’nın için köpek eğitim merkezi de olan bölgenin deniz kıyısında ise yaz kampları vardı.  Havacılar kampının hala ağaçları yerinde duruyordu. 40 yıl önce burada dünya liginde yarışacak bir otomobil üretilecek fabrika kurulacağını söyleselerdi kimse inanmazdı.  Dünyanın seçkin atlarından geleceğin otomobiline geçişin yaşanması ilginç bir ironi olsa gerek.  

TOGG CEO’SU KARAKAŞ, YENİ HEDEFLERİ ANLATTI

Togg CEO’su Gürcan Karakaş, aslında Bursa’nın hiç de yabancısı olmayan bir isim. 2004 yılında Bosch şirketinin Türkiye genel müdürlüğü yapan Karakaş ile o yıllarda uzun sohbet etme imkanı bulmuştum. Hilton Oteli’ndeki toplantıda Karakaş’ın otomotivin geleceğiyle ilgili yaptığı öngörülerin neredeyse hepsi gerçekleşti. O yıllarda 20 yıl içinde dizel araçların tarihe karışacağını, benzinli motorların yeni teknolojilerle güçleneceğini ve sonunda sahneyi elektrikli araçların alacağını söylemişti.

Aradan geçen zaman içinde sahne sırası gerçekten elektrikli otomobillere geldi ama Karakaş ilk günden beri Togg’un bir otomobilden çok öte akıllı cihaz olduğunu bizlere anlattı.

Önceki gün de bir saati geçen sunumunda Togg’un başlangıçtan itibaren yolculuğu ve yeni hedefleri konusunda bilgi veren Karakaş’a göre, ülkeler ve şirketler geleceği akıllı şehirler ve akıllı araçlar üzerine tasarlıyor.  Bu da yeni oyunculara fırsatlar sunuyor.  Özellikle otomotiv sektöründe 150 yıllık bilgi ve deneyimin yüzde 70’i motor ve şanzıman üzerine kuruluydu. Şimdi ise bu yerini batarya, güç elektroniği ve yazılıma bıraktı. Bunu üretebilen ülkeler önümüzdeki dönemde oyun kurucu haline gelecek. Türkiye de bunu başarma yolunda önemli adımlar atıyor. Togg için batarya üretecek Siro’nun fabrikanın hemen yanında kurulması bu açıdan çok önemli çünkü gelecekte bugünkü çip krizinin yerini batarya krizi olacak. Fabrika bittiğinde bataryayı ve hücre teknolojisini kullanan ülkeler arasında yer alacağız ve ihraç da edebileceğiz.  

Yazıyı fazla rakamlara boğmadan Karakaş’ın verdiği teknik bilgileri de aktarayım; 

Togg, Bursa’da, 31 iş ortağıyla çalışıyor. Aynı zamanda Togg ve Siro’ya yapılan düzenli satın alma hizmetleri için de Bursa merkezli 260 firmayla çalışılıyor. Togg ve Siro çalışanlarının yüzde 57’si Bursa’da yaşayanlardan oluşuyor. Togg ve Siro’da görev yapan operatörlerin ise yüzde 80’i Bursa’da yaşıyor.

TOGG’A YÜKSEK TALEP ÜRETİM HEDEFİNİ ARTTIRDI

 Togg aslında 2020’de 20 bin araç üretmeyi planlıyordu. Bunun 12 bini bireysel kullanıcılara satılacaktı. Ancak mart ayındaki talep 177 bin 467’e ulaşınca hedef büyütüldü. Bir günde yapılan talep, Türkiye’de bir yılda satılan elektrikli otomobil rakamına ulaşınca bu karar alındı.  

Togg Teknoloji Kampüsü’nün kapasitesi yılda 175 bin. 2030 sonu itibarıyla 1 milyon üretim hedefi bulunuyor. 2023 yılında 28 bin adet üretim olacak ve 2026 yılında yeni akıllı cihazların aile katılmasıyla birlikte kapasite yıllık 100 bin adede ulaşacak.   

Milli bir proje olan Togg’un fikri ve sınai mülkiyet hakları yüzde 100 Türkiye’ye ait. Bu bakış açısıyla da doğal olarak yüzde yüz yerli bir proje. Günümüzde yerliliği kullandığınız parça sayıları değil, mülkiyet hakları belirliyor. 

Togg, ilk akıllı cihazı C-SUV için tedarikçilerinin yüzde 75’ini Türkiye’den sağladı. Bu oran değer olarak bakıldığında yüzde 51’e karşılık geliyor. Togg’un hedefi gelecek üç yıl içinde yüzde 68’lik bir yerlilik oranına ulaşmak.

Bu arada, Togg Teknoloji Kampüsü inşaatında 9 bin kişi görev aldı, 3 milyon saatlik çalışma gerçekleştirildi. Kampüs, üretim kapasitesi 175 bin adede ulaştığında toplam 4 bin 300 kişiye istihdam sağlayacak.

Togg’da 2660’ı aşkın çalışan var. Toplam çalışanların yüzde 26’sı kadın. Togg bu oranı yüzde 30’a çıkarmayı hedefliyor.

EN ÇOK MERAK EDİLEN SERVİS VE ŞARJ MESELESİ….

Togg, tüm sipariş ve satış işlemlerini dijital ortamdan gerçekleştiriyor. Ancak satın almak isteyenlerin görüp dokunabilmesi için de deneyim merkezleri açıyor. 

Togg şimdiye kadar İstanbul Zorlu Center, Ankara Söğütözü, İzmir Agora AVM, İzmir Bornova, M1 Adana AVM, İstanbul Zeytinburnu Yedi Mavi, Mall of İstanbul ve Gemlik’te deneyim merkezlerini açtı. Bu sabit deneyim merkezlerinin sayısını yılsonuna kadar 10’a çıkaracak.

Kendi servis altyapısını oluşturan ve aynı zamanda Bosch Car Service ile iş ortaklığı da yapan Togg, şu anda 7 bölgede 28 noktada yer alıyor. Togg’a ait, Togg ekiplerinin görev aldığı servis merkezlerinin yanı sıra Bosch Car Service’lerin anlaşmalı noktaları da Togg akıllı cihazlarına servis sunabilecek şekilde TSE’den yeterlilik belgelerini almış durumda. Togg, bir yandan da halihazırda 8 adet mobil servis noktasıyla kullanıcıların adreslerine servis hizmeti sunuyor.

Kullanıcılar Togg’un web sitesi, mobil uygulaması Trumore ve çağrı merkezi Togg Care’den (Kullanıcı İlgi Merkezi) her türlü sorununu çözebiliyor.

Togg, Trugo markasıyla da Türkiye’de kullanıcılara kesintisiz ve sorunsuz bir şarj deneyimi yaşatmak hedefiyle çalışmalarını sürdürüyor. Trugo, 81 ilde 264 cihazla hizmet veriyor. Bursa’da Bursa Bilim ve Teknoloji Merkezi, Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi, Namık Kemal, Kurşunlu Shell ve Togg Teknoloji Kampüsü olmak üzere şu anda 5 noktada 9 adet olan hızlı şarj cihazı sayısına 3 ay içinde 18 yeni nokta ve 34 cihaz eklenecek. Bursa’da yıl sonuna kadar ise cihaz sayısı 31 noktada 55 adede çıkacak. Türkiye çapında yılsonunda 650 adet yüksek performanslı şarj cihazının kurulumu hedefleniyor.  Bu istasyonlardaki yüksek hızlı şarj cihazlarıyla bir bataryanın doluluk oranı 30 dakikadan daha kısa sürede yüzde 80 doluluk oranına ulaşabiliyor.

SÖNMEZ MEDYA ORADAYDI…

Togg’un Bursa basını gezisine Sönmez Medya olarak katıldık.  ASTV Program Müdürü Sevda Kurul, Bursahakimiyet.com.tr editörü Coşkun Saitoğlu ve muhabir Ali Demir ile fabrikayı gezdik. Aracı kullanarak bir nevi test ettik.

Doğrusu daha önce İstanbul Park’ta 100 kilometre hıza 4,8 saniyede çıktığı test sürüşünü okuyup, acaba gerçekten bu performansı gerçekleştirebilecek mi diye merak ettim. Piste çıktıktan sonra gaz pedalı pardon güç pedalına dokunduğunuz anda bunu hissediyorsunuz. Hem hızlı gidiyor hem de 2 tona yakın ağırlığıyla insana güven veriyor. 

Gerçekten güzel bir araç. Ön paneli ise gerçekten otomobilin çok ötesinde bir akıllı araç hissi veriyor. Bu panellin işlevlerini yazmaya kalksam bir bu kadar daha yer lazım. O yüzden sadece şunu söyleyeyim. Elinizdeki akıllı telefonda ne varsa hatta daha fazlası ekranda yer alıyor.

Aklıma takılan konu ise halen birçok noktada cep telefonlarıyla iletişimde sıkıntı yaşıyoruz. Mevcut 4,5 G sistemi maalesef dijital aletlerin hızına ulaşamıyor. Önümüzdeki yıllarda bir an önce 5 G teknolojisine geçilmezse büyük sıkıntı yaşanacağı aşikar…