Hava Durumu

BURSA İŞ DÜNYASININ 2018 YILI RÖNTGENİNİ ÇEKEN BTSO RAPORUNDAKİ ÇARPICI DETAYLAR

Yazının Giriş Tarihi: 17.09.2019 08:13
Yazının Güncellenme Tarihi: 17.09.2019 08:13

İstatistik dersini -geç vermekle birlikte- pek severdik.
Verileri rakamlaştırmak, birbirleriyle kıyaslamak ve en doğru olasılığı bulmak büyük keyif.
Hele ki;
Bu bilimin, gazetecilik mesleğindeki faydası çok büyük.
Mesela;
Siyasi seçimlerin sonuçlarını analiz edip yazmak da hayli keyifli.
Galiba bunda meslekteki 30. yılın, tevellütte de 49. yılın tecrübesi de var.
Bu nedenle;
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'nın yaptığı "Bursa'da 2018'in en büyük 250 şirketi" araştırmasını biraz da bu yönüyle inceledik.
Önce şunu gördük.
Önceki yıllardan çok farklı bir 2018 yılını geride bırakmış Bursa iş insanı.
Bu da Türkiye'nin genel ekonomik durumuyla ilintili.
Piyasalar malum.
İşvereni de çalışanı da yeterli öngörüye sahip değil.
Hele ki;
Dövizdeki artışlar ve beraberindeki yüksek faizler nedeniyle insanlar şaşkın.
Artık eskinin aksine çok kişi yatırım yapamıyor, kapasite artışına gidemiyor.
Bankalardaki TL mevduatları ise -getirisi nedeniyle- rekor düzeyde.
Böyle bir ortamda, sermaye ürkekliğini haliyle koruyor ve önünü görmek istiyor yeni yatırımlar için.
Galiba bir süre daha flu olarak göreceğiz önümüzü.
Tabii;
Yaşanan ve tekrarlanan siyasi seçimlerin, piyasaları durgun hale getirmesi de cabası.
Şu da bir gerçek.
Bursa;
Türkiye'nin ekonomideki lokomotiflerinden biri.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası da, Türkiye'nin en büyük ticaret ve sanayi odası.
İşte böylesine güçlü bir şehir, yıllardır üretiyor, ihracat yapıyor.
Tamam eskisi gibi kâr marjları yok ama...
Bir de;
Patronlar önünü görebilse, demek ki neler neler yapacak Bursa.

ANKARA, BURSA'NIN BU GÜCÜNÜ GÖRMELİ

"Bursa'da 2018'in en büyük 250 şirketi" araştırmasına göre, BTSO'ya kayıtlı tüm firmaların ekonomiye 2018 yılında sağladığı katma değerin miktarı tam tamına 27 milyar 868 milyon lira.
Ki;
Korkunç büyük bir rakam.
Öyle ki;
Bu rakam, hem Bursa'nın gücünü göstermesi açısından, hem de BTSO'nun diğer ticaret ve sanayi odaları içerisindeki büyüklüğünü göstermesi yönünden çok açık bir gösterge.
Raporu incelediğimizde şunu gördük.
Bursa'da;
Türk ekonomisine en fazla katma değer sağlayan sektör, toplam 6.3 milyar TL ile otomotiv ve yan sanayi.
Ancak...
Raporda dikkat çeken ise gıda ve tarım sektörü.
Nedeni şu.
Bu sektör, gücü açısından Bursa'nın temel direkleri arasında bulunmasına karşın, ülkeye katma değer sağlaması açısından, toplam 2.09 milyar TL ile ancak 6. sırada görünüyor.
Bu sıralamada;
Dikkatimizi çeken diğer sektörler ise enerji ve metal oldu.
Çünkü;
BTSO'ya kaydı olan 4 büyük enerji firmasının 2018 yılında elde ettiği katma değer 2.515 milyar TL görünürken, 13 firmaya sahip metal sektörünün yarattığı katma değer de 2.056 milyar TL olarak yansıyor.

EKONOMİK DARALMA KARLILIKLARI AZALTTI

Sektörler;
Doğal olarak her yıl farklılık gösterebiliyor.
Bu da;
Ülkenin ve sektörün zaman zaman girdiği türbülanslardan kaynaklanıyor.
Mesela...
2018 yılında;
BTSO'ya kayıtlı firmalardan 208 tanesi, toplam 9 milyar 826 milyon TL kâr etmiş görünüyor, ancak eksi 6.3 gibi büyük bir oranda da küçülmüş görünüyor rapora göre.
Hele ki;
2017 yılına göre muazzam bir daralma gözleniyor, 2018 yılında hemen hemen tüm sektörler açısından.
Çünkü;
2017 yılında 6.9 milyar liralık toplam bir kâr görünüyor fakat o yıl, yani 2017 yılında yüzde 5.2'lik bir büyüme dikkat çekiyor.
Bir de...
Görebildiğimiz kadarıyla 2018 yılında kâr eden firmaların eksi yüzde 6.3 daralması, 2016 yılından bu yana yaşanan en büyük daralma olarak dikkat çekiyor.
Ki;
Bu daralma, şu rakamlarda da görünüyor.
Mesela;
Otomotiv ana ve yan sanayinin, 2017'de yakaladığı 948 milyon dolarlık kârı, 2018'de 896 milyon dolara düşmüş görünüyor.
Yine...
Makine teçhizat ve metal sektörünün, 2017'de elde ettiği 329 milyon dolarlık kâr da, 2018'de 294 milyon dolara düştüğünü görüyoruz.
Raporda;
En büyük kâr kaybını ise gıda tarım ve hayvancılık sektöründe gördük.
2017'de 192 milyon dolar kar eden sektör, 2018'de ancak 100 milyon dolar kâr elde etmiş.
Buna karşın;
Tekstil ve hazır giyim sektörünün ise 2015'ten sonraki en iyi yılını yaşadığını gözlemledik 2018'de.
Keza; 2017 yılında toplam 234 milyon dolar, 2016 yılında 189 milyon dolar kâr elde eden sektör, 2018 yılında 272 milyon dolar tutarında rekor bir kâra ulaşmış olarak gördük.

CİROLAR DÜŞMÜŞ MÜ YOKSA YÜKSELMİŞ Mİ?

BTSO'nun
2018 yılı raporunu incelerken, hayli şaşırdığımız durumlar da oldu.
Mesela;
Bunlardan biri de 1998 yılından tutup, 2018 yılına değin incelediğimiz, sektörlere ait cirolar.
Öyle ki;
2018 yılında yaşanan ciro kayıpları mesela, çok fazla görünüyor.
Örneğin;
Otomotivi, ana ve yan sanayi olarak bir bütün olarak değerlendirdiğimizde, 2017 yılına oranla tam tamına 918 milyon dolarlık bir ciro azalması yaşandığını tespit ettik.
2017 yılında;
Toplam 14.441 milyar dolar ciro elde eden bu sektör, 2018'de 13.523 milyar dolara düşmüş.
Bu durumu;
Gıda tarım ve hayvancılık sektöründe de tespit ettik.
Keza;
2017 yılında toplam 3.140 milyar dolar ciro elde eden bu sektörün cirosu, 2018'de 2.844 milyar dolara kadar düşmüş.
İlginçtir;
Tekstil ve hazır giyim sektöründe tam tersi durumu gözlemledik raporu incelerken.
Çünkü;
Bu amiral gemisi, geçen yıla (2017) oranla toplam 513 milyon dolar artış göstermiş ve toplam cirosu da 3.388 milyar dolara ulaşmış.

VERİLERİNİ GİZLİ TUTAN ŞİRKETLER?

BTSO'nun;
2018 yılı raporunu inceleyip notlar alırken, şu da dikkatimizi çekti.
Sanki;
Eskiye oranla, ekonomik verilerini açıklamak istemeyen firmaların sayısı biraz artmış.
Elbette isteğe bağlı bir durum bu.
Ancak;
Şöyle şaşırtıcı bir yönü de var.
Bu; Verilerinin açıklanmasını istemeyen firmaların ağırlığı, bol sıfırlı rakamların olduğu sektör ve işyerlerinden oluşuyor.
Nedeni de;
En kaba tabiriyle, piyasalar bu durumdayken 'göze batmama' refleksinden kaynaklanıyor.
Bir de;
Bursa'da garip bir gelenek oluştu.
Yüksek cirolu şirketlerin kazançlarından, bazı kurum/ kuruluş ve dernekler yardım bekler oldu.
Bu da bazı işadamlarını rahatsız eder hale geldi.
Tabii;
Başka farklı nedenleri de var, isimlerin ve verilerin açıklanmama isteğine yönelik.
Yine;
Görebildiğimiz kadarıyla, isim ve verilerin kamuoyu ile paylaşılmasından imtina eden bazı patronlar, önceki yıllara oranla yaşanan iş düşüşlerini gizlemek ve iş yaptıkları firmalara karşı soru işareti yaratmamak adına bu yolu tercih etmişler.
Dediğimiz gibi, isteğe bağlı bir durum bu.
Çünkü...
İş dünyasında;
Boy uzun görünsün, herkes de görsün diye zaman zaman parmaklara basmak gerekiyor, bazen de eskinin tabiriyle çömelmek gerekiyor.

BURSA'NIN İHRACATTAKİ İLK 3'Ü

BTSO'nun;
Geleneksel "250 büyük firma" çalışmasına göre, Oda'ya kayıtlı en fazla firmaya sahip sektör, 66 firma ile otomotiv ana ve yan sanayi.
Bu sektörün büyüklüğü, çalıştırdığı personel ve elde ettiği cirodan ve kârdan da görülüyor.
Yanı sıra;
Sadece toplam 8.3 milyar dolarlık ihracatı ile de Bursa'nın temel direği olduğunu gösteriyor bu sektör.
Yine...
Bursa'da;
Oda'ya kayıtlı olarak faaliyet gösteren 14 adet makine ve teçhizat firmasının elde ettiği 1.5 milyar dolarlık ihracat da göze çarpıyor 2018 yılının raporunda.
Görebildiğimiz kadarıyla;
Bursa'nın ihracattaki bir başka amiral gemisi ise tekstil.
Bu sektörde 48 firma raporlanmış durumda.
Sektörün sadece ihracat tutarı 716.6 milyon dolar olarak görünüyor ki, Bursa istihdamına da katkısı buradan görülebiliyor.

BURSA EKONOMİ DÜNYASINDA ARTAN VE AZALAN SEKTÖRLER?

Bursa'da;
BTSO'ya kayıtlı firmaların 2018 yılı verilerini incelerken, bir önceki yıla yani 2017'ye de bir göz attık.
Acaba;
Bursa'da sektörler bazında artışlar veya azalışlar, dikkat çekercesine mi gerçekleşmiş, gerçekleşmişse de nasıl yansımış rakamlara?
Mesela otomotiv?
Dikkatimizi çekti, otomotiv yan sanayi sektöründe hiçbir azalış veya artış olmamış.
Tamamen stabil kalmış Bursa'nın en güçlü bu sektörü.
Yine;
Bir başka amiral gemisi olan tekstilde ise bir önceki yıla oranla yeni açılan firma sayısında artış gözlemledik.
Belli ki, tekstil sektörüne giren yeni girişimciler olmuş 2018'de.
Tabii;
Bu branşta en fazla dikkat çeken sektörler olarak inşaat ve finans sektörünü gördük.
Ama negatif açıdan!
Çünkü;
Bu iki büyük sektörde, 2017 yılına oranla, Oda'ya kayıtlı firma sayıları neredeyse yarı yarıya denecek şekilde azalma göstermiş.
Buna karşın;
Plastik ve geri dönüşüm sektörlerinde ise önceki yıllara oranla pozitif çapta bir hareketlilik yaşandığını gözlemledik 2018 yılında.

BURSA'DA ÜRKÜTEN VE SEVİNDİREN İSTİHDAMLAR

BTSO'nun 2018 raporunda;
Belki de en çarpıcı bölümlerden biri sektörlerin istihdam rakamları.
Bu rakamları da yıllara göre tek tek inceledik.
Ve şu sonuca ulaştık.
Mesela;
Rapora göre sektörlerde, muazzam denebilecek bir istihdam artışı gözlemledik.
Örneğin; Bursa'nın lokomotifi olan otomotiv ana ve yan sanayi sektöründe, 2018 yılında tarihi bir rekor kırılmış olduğunu gördük. Şöyle belirtelim.
Toplam 57 bin 289 olan istihdamıyla bu sektör, 2016'da yakalanan 55 bin kişilik rekor istihdamın da önüne geçerek adeta muhteşem bir kapasite yılı yakalamış 2018'de.
Yine... Tekstil ve hazır giyim sektörü ise 27 bin çalışanıyla, 2018'i yüksek bir istihdam kapasitesi ile kapatmış görünüyor.
Fakat... Bu sektörün, 1998 yılında yaşanan 42 bin kişilik tüm zamanların rekor istihdamı yakalaması ise şimdilik biraz zor görünüyor.
Yine de;
2017 yılına oranla 5 bin kişilik bir istihdam artışı yakalamış ki tekstil ve hazır giyim sektörü, bu da yüksek bir başarı olarak görülebilir.
İncelememizde;
Gıda tarım ve hayvancılık sektöründe ise tüm zamanların rekorunun kırılmış olduğunu gözlemledik 2018 yılında.
Öyle ki;
Son olarak 2015 yılında en yüksek çıta olarak kabul gören 17 bin 240 kişilik sektördeki toplam istihdam rakamı, 2018'de 18 bin 785'e ulaşmış ki, bu da şimdilik ulaşılması zor bir rekor gibi görünüyor.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..

YAZARIN DİĞER YAZILARI

    En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.