1 Mayıs bayram ama Taksim tutuklu

Anadolu ile ilişkilendirebileceğimiz 1 Mayıs kutlamalarının başlangıç noktasında Selanik var.

Osmanlı’nın çöküşüyle birlikte Yunanistan’ın bir şehri olan Selanik’te tütün, liman ve pamuk işçilerinin gösterileriyle 1 Mayıs kutlanıyor.

Tarih 1911.

İstanbul'daki ilk 1 Mayıs kutlamasının tarihi ise 1912.

1921'de İşgal altındaki İstanbul’da bile 1 Mayıs kutlamaları gerçekleştiriliyor.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’ni ilan etmesiyle birlikte 1 Mayıs İşçi Bayramı da Anadolu’da özgürlüğüne kavuşuyor.

1 Mayıs yasal olarak İşçi Bayramı ilan ediliyor.

1911’den 2025’e kadar 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları kimi zaman yasal, kimi zaman yasaklanmalara rağmen kutlandı.

Kutlanmaya devam ediyor.

1977 1 Mayıs kutlamalarında 34 kişinin yaşamını yitirmesi ile birlikte İşçi Bayramı kutlamalarının Türkiye'deki seyri bir kutlamadan öteye geçiyor.

Taksim’deki kutlamalara düşen kan, 1 Mayısların anlamını da farklılaştırıyor.

1980 askeri darbesiyle birlikte 1 Mayıs yeniden yasaklı günler içine alınıyor.

2009 yılında Bursa Milletvekili olan Faruk Çelik'in Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda 1 Mayıs yeniden özgürlüğüne kavuşuyor.

Resmi bayram olarak kutlanmaya başlanıyor.

Ancak, Taksim’e hemen özgürlük verilmiyor.

Bir yıl sonra özgürleşen Taksim 100 bin kişilik bir kalabalığın adresi oluyor.

Bu kronolojik sıralama içinde 2011, 2012’de de 1 Mayıs’ın kutlama adresi Taksim’di.

2013 1 Mayıs’ında ise Taksim işçilere yeniden yasaklandı.

O günden bu yana Taksim, 1 Mayıs kutlamalarına kapalı.

İşçi bayramı ama tutum aynı.

Kutla ama bizim dediğimiz yerde.

Taksim işçiler için neden bu kadar önemli?

Sivil toplum örgütleri için neden bu kadar vazgeçilmez?

500 binin üzerinde kişinin katıldığı 1 Mayıs 1977 kutlamalarında dışarıdan açılan ateş sonucu 34 kişinin yaşamını yitirmiş olması, işçi sınıfı için Taksim’e ayrı bir anlam yüklüyor.

Gerçekten insan anlamakta zorluk çekiyor.

Madem ki 1 Mayıs bayram.

O vakit, Taksim neden tutuklu?

Türkiye’deki geçmişi 1911’lere uzanan 1 Mayıs’ı dünyadaki süreci ise Amerika Birleşik Devlerine, 1886’lara uzanıyor.

1 Mayıs 1886'da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bırakıyorlar.

Chicago'da yapılan gösterilere yarım milyon işçi katılıyor.

Luizvil'de (Kentaki) 6 binden fazla siyah ve beyaz işçi, birlikte yürüyor.

O dönemde Luizvil'deki parklar, siyahlara kapalı.

İşçiler, sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park'a giriyor.

Her eyalet ve kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler, gazeteler tarafından, 'Böylece önyargı duvarı yıkılmış oldu' şeklinde yorumlanıyor.

Bu gösteriler 1 Mayıs'ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam ediyor ve 4 Mayıs'ta kanlı Haymarket Olayı'ı yaşanıyor.

Sonrasında uygulanan yasal baskılarla bu gösterinin tekrarlanması engelleniyor.

14 Temmuz-21 Temmuz 1889'da toplanan İkinci Enternasyonal'de Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada "Birlik, mücadele ve dayanışma günü" olarak kutlanmasına karar veriliyor.

Dünya ve Türkiye'deki süreci yasaklar ve kanlı olaylarla şekillenen 1 Mayıs İşçi Bayramı’nı artık Türkiye’de kutlamak yasal.

Ancak, 1 Mayıs resmi tatil ve bayram olsa da Taksim’e çıkmak yasak.