AYM Başkanı'ndan önemli açıklamalar

Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, "İfade özgürlüğü demokrasilerde en yakıcı konuları bile tartışma ve konuşma imkanı sağlamaktadır. Teröre ve şiddete teşvik eden ifadeler ifade özgürlüğü altında değildir" dedi.

Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, Anayasa Mahkemesinin 54. kuruluş yıl dönümü töreninde konuştu. 

Arslan'ın konuşmasından satırbaşları şöyle:

"Hukukun üstünlüğünün sağlanması bir ülkenin geleceğinin teminatıdır. Hukuk devleti insan haklarına dayanan, hak ve özgürlükleri güçlendiren, anayasaya aykırı durumlardan kaçınan, yargı denetimine açık olan devlettir. 

Anayasa Mahkemesi insan hakları ve özgürlüklerinin yargı bağımsızlıklığının her türlü etki ve baskından bağımsızlığını belirtmiştir. Yargının bağımsızlığı tek başına yeterli değildir. Hakimin de erdemli ve bağımsız olması gerekir. 

Bağımsız ve tarafsız yargının olmadığı yerde hukuk devleti de yoktur. Hukuk devleti aynı zamanda hakimler devleti anlamına da gelmemektedir. 

2010 yılındaki anayasa değişikliğinden sonra bireysel başvuru verilmesiyle yeni ve önemli bir adım atılmıştır. Bireysel başvurunun başladığı tarihten bu yana toplam 59 bin 833 başvuru yapıldı. 37 bin 536'sı sonuçlandı. 22 bininin incelemesi devam etmektir. Bireysel başvuruda toplam bin 215 hak ihlali kararı verilmiştir. Bunlardan yüzde 73'ünün adil yargılanma, yüzde 6'sı kişi özgürlüğü, yüzde 3'ü düşünce özgürlüğüne olduğunu görüyoruz.

Yargılama sürelerinin uzunluğu genel ve yapısal bir sorundur. Yargılama sürelerinin uzunluğuna dair incelemeler, otomatik bir uygulama haline gelmiştir. Yargılamalarının uzamasının en önemli sebebi ağır izleyiştir. Yakın zamanda hayata geçecek istinaf mahkemelerinin yargılamaların makul sürede bitirilmesinde katkı sunacağına inanıyoruz. Bireysel başvurunun yürürlüğe girmesinden sonra AİHM'e başvurular önemli ölçüde azalmıştır. 

Anayasa Mahkemesi'nin tartışmalara yol açan bazı davalarda da karar verdiği bilinmektedir. Anayasa Mahkemesi, ifade özgürlüğü alanında da önemli kararlar vermiştir. Bu özgürlüğün çoğulculuğun, açık fikirliliğin gereği olduğunu belirtmiştir. İfade özgürlüğünün mutlak olmadığı, sınırlandırılabileceği de belirtilmektedir. 

Ülkemizin yıllarca mücadele ettiği terörle ifade özgürlüğüne değinmek istiyorum. 100'den fazla insanımızı kaybettiğimiz Ankara Garı saldırısı sonrası bir konferansa katılmıştım. İfade özgürlüğü demokrasilerde en yakıcı konuları bile tartışma ve konuşma imkanı sağlamaktadır. Teröre ve şiddete teşvik eden ifadeler ifade özgürlüğü altında değildir.