"Bakım sigortası" modeli masaya yatırıldı

2021-2023 dönemine ilişkin Yeni Ekonomi Programı (YEP) kapsamında, vatandaşların uzun süreli bakımlarını garanti altına alacak, özellikle yaşlılık dönemlerinde rahat etmelerini sağlayacak, kişilerin belli oranlarda katılım yapacağı Uzun Dönemli Bakım Sigortası modelini hayata geçirmeyi planlayan Bakanlık, sistemle ilgili uluslararası örnekleri incelemeye başladı. Bu amaçla Bakanlık Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Avrupa Komisyonu Teknik Destek ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX) iş birliğinde ocak ayı sonunda çevrim içi düzenlenen Engelli ve Yaşlı Bireyler için Bakım Sigortası Çalıştayı'nın sonuç raporu yayımlandı.

Raporda, engelli ve yaşlılara yönelik bakım modelleri ve bu modellerin finansman yöntemlerine ilişkin uluslararası örneklerin ele alındığı çalıştaya, AB üyesi ülkelerden uzmanların yanı sıra kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarından 90 temsilcinin katıldığı belirtildi. Çalıştayda özellikle İsveç, Fransa ve İrlanda'da uygulanan uzun dönemli bakım sigortası modellerinin detaylı incelendiği bildirilen raporda, bu konuda Türkiye'de gelecek dönem atılması gereken adımlara ilişkin görüş alışverişinde bulunulduğu aktarıldı.

Yaşlanan nüfusa dikkat çekildi

Bakanlık bürokratları ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) uzmanlarının sunumlarının yer aldığı raporunda, nüfusun yaşlanması ve buna bağlı artan engellilik konusunun 21. yüzyılın en önemli demografik dönüşümlerinden biri olduğu vurgulandı. Bu demografik dönüşümle bakıma ihtiyaç duyacak kişi sayısının da artacağına işaret edilen raporda, her ülkenin ekonomik, toplumsal ve kültürel yapısına göre çözüm modelleri geliştirmeye çalıştığı belirtildi. Türkiye'de de uzun dönemli bakıma ihtiyacın gelecekte giderek artacağının öngörüldüğü, bu sebeple uzun dönemli bakım modeli ile finansman yönteminin belirlenmesinin büyük önem taşıdığı ifade edilen raporda ayrıca yaşlı ve engellilere yönelik hizmet kalitesinin değişen, gelişen yaşam koşulları dikkate alınarak artırılmasının önemine değinildi.

Yaşlı ve engelliler için Fransa'da "APA", İrlanda'da "Ev Arkadaşlığı" sistemi uygulanıyor

Raporda, İsveç Sağlık ve Refah Kurulu Kıdemli Danışmanı Karin Flyckt, İrlanda Sağlık Hizmetleri Yöneticisi Joanne Haffey ile Fransa Sosyal İşler Bakanlığı Misyon Başkanı Jean-Yves Hocquet'in ülkelerindeki uzun dönemli bakım modelleri hakkında aktardığı bilgilere de yer verildi. Buna göre, İsveç'te yaşlı ve engellilerin uzun dönemli bakımlarından yerel yönetimler sorumlu fakat bu hizmetler özel sektör tarafından da sunulabiliyor. Yaşlı bireylerin bakımına ilişkin harcamaların yüzde 60'ı devlet tarafından sübvanse ediliyor. Engelli kişilere yönelik de kişisel destek ve yardım hizmetleri sunuluyor, özel konutlar ve kısa dönemli bakım hizmetleri sağlanabiliyor.

İrlanda'da ise kurumsal bakıma alternatif bir yöntem olarak engelli birey ile ev arkadaşlığı yapılabilen, engelli bireylerin hem bakım hem de sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarına istinaden geliştirilen "Ev Arkadaşlığı (House Mates)" uygulaması sürdürülüyor. Fransa'da ise uzun dönemli bakım modeli olarak "Kişiselleştirilmiş Bağımsızlık Desteği (APA)" uygulanıyor. Gelir kriterinin yer almadığı APA'nın yüzde 80'i devlet, yüzde 20'si kişilerin kendi gelirlerinden oluşuyor. Sistemden 1 milyon 300 bin kişi yararlanıyor. Bu kişilerin yüzde 59'u evlerinde yüzde 41'i ise kurumlarda kalıyor.