Kaçakçılık operasyonlarında 17 binin üzerinde şüpheli gözaltına alındı

KOM verilerinden derlenen bilgiye göre, suç örgütleri ve yapılanmaları ile farklı yöntem ve teknikleri kullanarak, haksız kazanç elde eden uluslararası ve yerel ölçekteki kaçakçılık gruplarına yönelik geçen yıl 11 bin 704 operasyon düzenlendi.

Ekiplerin, akaryakıt, tütün, alkollü içki, elektronik emtia, gıda, oto ve yedek parça, ilaç ve tıbbi cihaz kıymetli taş ve maden, canlı hayvan ve et ile tarihi eser kaçakçılarına yönelik projeli ve kapsamlı çalışmaları sonucu gerçekleştirilen operasyonlarda 17 bin 325 şüpheli gözaltına alındı.

Akaryakıt kaçakçılığı

KOM birimleri geçen yıl akaryakıt kaçakçılarının adalet karşısına çıkartılması amacıyla 395 operasyon düzenledi. Operasyonlarda 801 şüpheli gözaltına alınırken, 12 milyon 765 bin 349 litre kaçak akaryakıt ele geçirildi. 2019'da ise düzenlenen 556 operasyonda 995 şüpheli yakalanırken, 5 milyon 602 bin 161 litre kaçak akaryakıt ele geçirildi.

Geçen yıl ile bir önceki yıl mukayese edildiğinde, operasyon sayısı yüzde 29, şüpheli sayısı yüzde 19 azalırken, ele geçirilen kaçak akaryakıt miktarı ise yüzde 128 arttı.

En çok kaçak akaryakıt ele geçirilen iller sıralamasında 2020 yılında 5,2 milyon litre ile Mersin ilk sırada yer aldı. Sıralamada, Kırıkkale ikinci, İstanbul üçüncü, Osmaniye dördüncü ve İzmir ise beşinci oldu.

Ele geçirilen kaçak akaryakıtın türlerine göre dağılımında ise en çok motorin kaçakçılığı yapıldığı görüldü. Geçen yıl 8 milyon 515 bin 146 litre motorin, 1404 litre benzin, 3 milyon 912 bin 25 litre ise karışımlı akaryakıt ele geçirildi. Kaçak akaryakıt türleri arasında fuel oil, solvent, biodizel, ham petrol, madeni yağ, LPG gazyağı ve jet yakıtı da yer aldı.

Tütün mamulleri kaçakçılığı

Geçen yıl tütün mamulleri kaçakçılığına yönelik 4 bin 722 operasyonda, 6 bin 866 şüpheli hakkında yasal işlem yapıldı. Operasyonlar sonucunda 3 milyon 945 bin 225 paket sigara, 18 milyon 1028 dolu 267 milyon 651 bin 161 boş makaron, 696 bin 231 puro, 277 ton 786 kilogram tütün mamulü ele geçirildi.

Önceki yıllarda tütün mamulleri kaçakçılığında sigara kaçakçılığı ilk sırada yer alırken geçen yıl dolu ve boş makaron kaçakçılığının ön çıktığı görüldü.

Öte yandan sigara firmalarınca özel şirketlere yaptırılan boş paket araştırması kapsamında, 2014'de yüzde 17 seviyelerinde olan kaçak sigara oranı geçen yıl yüzde 0,9 seviyelerine geriledi.

Geçen yıl tütün mamulleri kaçakçılarına yönelik operasyon sayısının aylara göre dağılımına bakıldığında ocak ayında 689 olan operasyon sayısının pandeminin etkili olmaya başladığı nisanda 149'a gerilediği, 2020 sonunda ise 439'a yükseldiği görüldü.

İllere göre ele geçirilen boş ve dolu makaron istatistiklerinde ise boş makaronda İstanbul, Adana, Mersin Ankara ve Tekirdağ ilk 5'te yer alırken, dolu makaronda sıralama Adana, İstanbul, Bursa, İzmir ve Ankara olarak kayıtlara geçti.

Alkollü içki kaçakçılığı ve sahteciliği

Alkollü içki kaçakçılığı ve sahteciliğine yönelik çalışmalarını aralıksız sürdüren KOM birimleri 2020'de gerçekleştirdiği 2 bin 268 operasyonda 3 bin 448 şüpheli hakkında işlem yaptı. Operasyonlarda 948 bin 834 litre ve 237 bin 69 şişe kaçak/sahte alkollü içki ele geçirildi.

2019 istatistiklerine bakıldığında 2 bin 112 operasyonda 3 bin 317 şüpheli yakalandı, 422 bin 741 şişe ve 796 bin 320 litre kaçak alkollü içki bulunmuştu.

Söz konusu iki yıl mukayese edildiğinde operasyon sayısı yüzde 7 şüpheli sayısı yüzde 4, litre bazlı ele geçirilen sahte ve kaçak alkollü içki yakalaması ise yüzde 19 arttı. Şişe bazlı sahte/kaçak alkollü içki yakalaması ise yüzde 44 azaldı.

Operasyonlarda 190 yasa dışı alkollü içki imalathanesi de deşifre edildi.

Eşya kaçakçılığı

KOM birimlerinin geçen yıl elektronik, gıda, oto ve yedek parça, ilaç ve tıbbi cihaz, kıymetli taş ve maden, canlı hayvan ve et ve muhtelif emtia kaçakçılığı ile koronavirüs salgınında ele geçirilen ürünlerin kaçakçılarına yönelik 3 bin 612 operasyonda 4 bin 950 şüpheli gözaltına alındı.

Geçen yıl Türkiye genelinde telefon kaçakçılarına yönelik operasyonlarda 76 bin 136 kaçak cep telefonu ele geçirildi. Sadece İstanbul'da yakalanan kaçak cep telefonu miktarı 23 bin 860 oldu. Geçen yıl Mardin'de 7 bin 76, Adana'da 4 bin 838, Şanlıurfa'da 4 bin 296, Edirne'de 3 bin 458, İzmir'de 2 bin 946, Şırnak'ta 2 bin 861, Gaziantep'te 2 bin 484 kaçak cep telefonu bulundu.

- Gıda ürünleri kaçakçılığı

KOM birimleri, ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerinin yanı sıra üretimi, depolanması ve sevkiyatının hijyenik olmaması nedeniyle insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri bulunan gıda kaçakçılığına yönelik çalışmalarını 2020'de sürdürdü. Operasyonlarda 42 ton 80 kilogram kaçak gıda ele geçirildi.

Yapılan denetim ve planlı operasyonlar sonucu kaçak gıda ele geçirilen iller sıralamasında Gaziantep (9 ton 705 kilogram) ilk sırada yer aldı. Sıralamada Afyonkarahisar (8 ton 859 kilogram) ikinci, İstanbul (2 ton 753 kilogram) üçüncü, Denizli (1 ton 785 kilogram) dördüncü ve Diyarbakır da (1 ton 423 kilogram) beşinci oldu. Ele geçirilen kaçak gıdalar arasında bal, çay, canlı hayvan ve hayvansal ürünler ile muhtelif gıda ve baharat türleri yer aldı.

Pandemi fırsatçıları

KOM ekipleri geçen yıl pandemi sürecini fırsata çevirmeye çalışarak haksız kazanç elde eden ve insan sağlığını hiçe sayan kişileri de yakın takibe aldı.

Vatandaşların dezenfektan talebini fırsata çevirmeye çalışan şüphelilerin başında sahte alkol üreten kişiler yer aldı. Bunları tıbbı olmayan maske ve sahte kolonya üreten şüpheliler takip etti. Geçen yıl 61 ilde düzenlenen operasyonlarda 296 bin dezenfektan, 12 bin şişe kolonya 16 milyon 500 bin cerrahi maske, 789 bin eldiven, 14 bin tulum, dezenfektan imalatında kullanılan 31 bin litre alkol ile yetki belgesiz satıldığı tespit edilen 17 bin koronavirüs tanı kiti ele geçirildi.

Kültür ve tabiat varlıkları kaçakçılığı

Kültür ve tabiat varlıkları kaçakçılarına yönelik geçen yıl düzenlenen 707 operasyonda gözaltına alınan 1260 şüpheli hakkında yasal işlem yapıldı. Operasyonlarda çeşitli dönemlere ait 132 bin 371 tarihi eser bulundu.

İzmir'de geçen yıl düzenlenen tek bir operasyonda ele geçirilen 66 bin 781 tarihi eser, Cumhuriyet tarihinin en büyük tarih eser yakalaması olarak kayıtlara geçti. 2019'da 52 bin 969 tarihi eser ele geçirilmişti.

Ayrıca ekiplerin yaptığı kaçakçılık operasyonlarında 6 milyon 931 bin 677 kaçak ilaç ele geçirildi.